Мазмұны
Бұқаралық ақпарат құралдары саласында бәсеке жоғары, ал биікке көтерілу үшін қажыр мен табандылық қажет. Осындай күрделі жолдан өтіп, есімін әлемге әйгілеген санаулы адамдардың бірі – бүгінгі мақаланың кейіпкері. Қиын балалық шақ пен кемсітушіліктен өткен ол тек өз тағдырын өзгертіп қана қоймай, миллиондаған адамның жүрегінен орын алды. Оның аты – үміттің, ішкі күштің және рухани жаңғырудың символына айналды. Ол теледидарды тек ақпарат тарату құралына емес, жан дүниені емдейтін алаңға айналдырды. Бұл мақалада – Опра Уинфри туралы, ол қалайша тұтас бір дәуірдің символына айналды, соны баяндаймыз.
Қиындыққа толы балалық шақ
Опра Уинфри 1954 жылы 29 қаңтарда АҚШ-тың Миссисипи штатында өте кедей отбасында дүниеге келген. Анасы – үй қызметшісі, ал әкесі – шаштараз әрі әскери қызметкер болған. Оның балалық шағы тұрмыстық зорлық-зомбылықпен, кедейшілікпен және жиі-жиі қоныс аударумен өтті.
Алайда ол бала кезінен ерекше қабілеттерімен көзге түсті. Үш жасында-ақ шіркеуде өлең оқып, мектепте шешендік өнер сайыстарында озық шықты. Бұл қасиеттер оның сөз құдіретіне деген сенімін ерте қалыптастырды.
Телевизиядағы серпіліс
Журналистік жолын 19 жасында бастап, Нэшвилл қаласындағы телекомпанияда репортёр болып жұмыс істеді. Оның эмоционалды, шынайы репортаждары ол кезеңнің қатаң кәсіби стандарттарына сай келмегенімен, кейін дәл осы мәнері оны дара етіп көрсетті.
1984 жылы «AM Chicago» бағдарламасын жүргізе бастағаннан кейін бірнеше ай ішінде рейтинг бойынша көш бастады. 1986 жылы бұл жоба «The Oprah Winfrey Show» деп өзгертіліп, бүкіл елге танымал болды.
Бағдарлама 25 жыл бойы эфирден түспеді және ток-шоудың жаңа форматын қалыптастырды. Ол жүргізуші рөлінде ғана қалмай, күрделі, жиі еленбейтін мәселелерді қозғайтын ашық пікір алаңын құрды.
Опраны аңызға айналдырған қасиеттер
Опраның табысы бір ғана телебағдарламамен шектелмейді. Оның қоғамдық ықпалы мен танымалдығы келесі ерекшеліктерімен тікелей байланысты:
- шынайылық пен тыңдай білу қабілеті;
- әр адамға жанашырлықпен қарауы;
- қоғамда жабық саналатын тақырыптарды қозғауы;
- ауыр балалық шағына қарамастан жігерлі болуы;
- білім мен өзін-өзі дамытуға ұмтылуы;
- азаматтық ұстанымы мен әлеуметтік белсенділігі;
- аудиторияны шабыттандыру және біріктіру шеберлігі.
Бұл қасиеттері тек сөз жүзінде емес, нақты әрекеттерімен дәлелденген.
Қоғам мен мәдениетке әсері
Опраның есімі тек көңіл көтеру бағдарламаларымен емес, өзін-өзі дамыту, сананың оянуы және әлеуметтік әділеттілікпен тығыз байланысты. Ол ұзақ жылдар бойы ашық айтылмаған, күрделі тақырыптарды ашық талқылауға мүмкіндік берді: нәсілдік кемсітушілік, отбасылық зорлық, жыныстық бірегейлік, рухани ізденіс.
Ол қозғаған негізгі бағыттар мыналар:
- Жеке сауығу. Оның бағдарламаларында өткеннің жарасын жеңу, өзін қабылдау және өмірді қайта бастау тақырыптары кеңінен талқыланды. Бағдарламаға мамандар, жазушылар және қарапайым көрермендер шақырылып, өз тәжірибелерімен бөлісті.
- Әйелдің тәуелсіздігі. Қаржылық және психологиялық еркіндік туралы ойларын белсенді насихаттап, өзінің мысалында әлеуметтік мәртебе табыстың көрсеткіші емес екенін дәлелдеді.
- Білім және кітап. «Опраның кітап клубы» арқылы миллиондаған көрермен оқуға бет бұрды. Әр ұсынылған кітап бестселлерге айналып, қоғамдық талқылауға себеп болды.
- Қайырымдылық және бизнес. Ол Оңтүстік Африкада қыздарға арналған мектеп ашып, бірнеше қор құрды. Сонымен қатар, өзінің OWN деп аталатын жеке арнасын іске қосып, медиамагнат мәртебесіне ие болды.
- Саяси белсенділік. Ол Барак Обаманың сайлау кампаниясында белсенді рөл атқарып, халықтың белсенділігін арттыруға ықпал етті.
Бұл салалардың әрқайсысы оның басты мақсатына — бұқаралық ақпарат құралдары арқылы адамдардың санасын оятуға бағытталды.
Мұра мен мойындалуы
Forbes журналының мәліметі бойынша, Опра Уинфридің байлығы 2,5 миллиард доллардан асады. Алайда оның шынайы құндылығы — осы байлықты қалай пайдаланатынында.
Ол АҚШ-та жеке медиа өндірісін құрып, оны толық бақылаған алғашқы афроамерикалық әйел атанды. Сонымен қатар, қоғамдағы теңдік пен адам құқығы үшін күресін тоқтатпады.
Оның жетістіктері:
- Телевизияға қосқан үлесі үшін «Эмми» жүлдесінің иегері;
- Гуманитарлық қызметі үшін «Оскардың» арнаулы марапаты;
- Time және Forbes басылымдарының ең ықпалды әйелдер тізімінде тұрақты орын алуы;
- Гарвард университетінің Құрметті гуманитарлық ғылымдар докторы атағы.
Бұл марапаттар оның тек экран алдындағы жетістігін емес, жалпы адамзатқа қосқан үлесін айқындайды.
Опра Уинфридің өмір жолы – тек табыс хикаясы емес. Бұл – қайғыдан қуатқа, жалғыздықтан шабытқа, ал экраннан – ақиқатқа апарар жол. Оның тағдыры – ешқандай жағдай түпкілікті үкім емес екенін еске салады. Өз мысалымен ол миллиондаған адамға үміт сыйлап, ең қарапайым жағдайдан бастап, жарқын болашақ құруға болатынын дәлелдеді.
