Мазмұны
Адамзат ежелден пайдаланып келе жатқан өсімдіктердің арасында сарымсақтың орны ерекше. Оның ерекше дәмі мен айқын хош иісі көптеген елдерде кең танымалдыққа ие болды. Уақыт өте келе әртүрлі халықтар бұл өсімдіктің сан алуан қасиеттерін ашты. Бүгінде сарымсақ тек ас үйде ғана емес, халық медицинасында және косметологияда да жиі қолданылады.
Сарымсақтың тарихы мен таралуы
Сарымсақтың пайда болуына қатысты түрлі аңыз-әпсаналар көп. Оның әлемге таралуына қатысты да көптеген қызықты мәліметтер бар.
- сарымсақтың отаны – Орталық Азия, мұнда ол әлі күнге дейін жабайы түрде өседі;
- ежелгі Мысырда бұл өсімдік тек тағамда ғана емес, діни салттарда да қолданылған;
- Қытай мен Үндістанның дәстүрлі медицинасында сарымсақ емдік қасиеттерімен бағаланған;
- Рим жауынгерлері оны аурулар мен жын-шайтаннан қорғану үшін өздерімен бірге алып жүрген;
- көне заманда қазақтар да сарымсақты түрлі астан бөлек, тылсым күштерден қорғайтын өсімдік ретінде санаған.
Сарымсақтың таралуы барысында әр елде жаңа салт-дәстүрлер мен тағамдар пайда болып, бүгінге дейін сақталған.
Пайдалы қасиеттері және қолданылуы
Қазіргі ғылым сарымсақтың пайдалы жақтарын көптеп дәлелдеген. Бұл өсімдіктің артықшылықтары өте мол.
- Сарымсақ құрамында түрлі дәрумендер мен микроэлементтер көп. Әсіресе B тобы дәрумендері, сондай-ақ селен, марганец пен мырыш бар.
- Бұл өсімдік табиғи антимикробтық әсерімен танымал. Фитонцидтерінің арқасында оны тұмау мен суық тиюдің алдын алуда жиі пайдаланады.
- Сарымсақ құрамындағы кей заттар холестерин деңгейін төмендетіп, қан тамырларын нығайтуға көмектеседі. Бұл жүрек-қан тамыр ауруларының алдын алуға пайдалы.
- Косметологияда да сарымсақ жиі қолданылады. Сарымсақ шырынын шашты бекітуге, ал маскаларын терідегі қабынуға қарсы қолданады.
Көп қырлы қолдану жолдары бұл өсімдіктің әмбебаптығын дәлелдейді.
Сарымсақ туралы қызықты мәліметтер
Сарымсақ жайлы түрлі қызықты деректер оны ерекше әрі құнды өсімдік етеді.
- көптеген елдерде сарымсақ қорғаныш пен сәттіліктің белгісі ретінде саналатын;
- ерекше иісінің себебі – сарымсақты турағанда бөлінетін күкіртті қосылыстар;
- Францияда сарымсаққа арналған жыл сайынғы фестиваль өтеді;
- Жапонияда иіссіз сарымсақ сұрыптары шығарылған, бұл әрі пайдалы, әрі қолайлы өнім;
- әлемдегі ең ірі сарымсақтың салмағы шамамен 1 келіге жеткен.
Кәдімгі сарымсақ кейде ғылым мен дәстүрде басты назарға айналып жатады.
Сарымсақ адамзат мәдениетінде өз орнын сақтап, көптеген пайдалы қасиеттерімен әлі де таңғалдырып келеді. Бұл өсімдік – түрлі ас мәзірінің ғана емес, денсаулықты нығайтатын табиғи құралдың бірі. Қызықты мәліметтермен танысу арқылы сарымсақтың күнделікті өмірдегі маңызын бағалауға болады. Зерттеулердің арқасында оның жаңа қасиеттері ашылып, қолдану аясы кеңейіп келеді.
