Мазмұны
Жер бетінде әртүрлілігімен таңғалдыратын мемлекеттер көп, алайда Ватикан — ерекше құбылыс. Бұл ел — Италия аумағындағы әлемдегі ең кішкентай мемлекет. Ол тек географиялық емес, рухани маңызымен, терең тарихи тамырларымен және жаһандық діни ықпалымен танымал. Қарапайым көлеміне қарамастан, Ватикан мәдениет, саясат пен дін саласында зор рөл атқарады. Бұл ел жайлы деректер оны бұрынғыдан да қызықты етіп көрсетеді.
Мемлекеттің ерекше қырлары
Аумағы бір шаршы километрге жетпесе де, Ватиканның тарихи, сәулеттік және діни тереңдігі таңдай қақтырады.
- Ватикан — жер бетіндегі ең шағын мемлекет әрі халық саны бойынша да ең аз ел;
- Еуро бұл жерде ресми валюта болып табылады, алайда ел Еуроодаққа кірмейді;
- өзіне тиесілі әуежайы жоқ, дегенмен Папа үшін арнайы тікұшақ алаңы бар;
- тұрақты азаматтық берілмейді, тек қызмет уақытына байланысты уақытша мәртебе беріледі;
- Ватикан поштасы Еуропадағы ең сенімді жүйелердің бірі саналады және жеке маркаларын шығарады;
- қауіпсіздікті қамтамасыз ететін — тек швейцариялық азаматтардан құралған гвардия;
- мемлекетте 40-тан астам тілде хабар тарататын радиостанция жұмыс істейді;
- елдегі жалғыз қамау орны — жандармерия ғимаратындағы шағын бөлме ғана;
- Ватикан мұрағаттарында миллиондаған тарихи құжат сақталған, соның ішінде патшалардың хаттары да бар;
- жыл сайын бұл жерге бес миллионнан астам турист келеді, бұл — аумағы тым кіші мемлекет үшін рекордтық көрсеткіш.
Бұл деректер Ватиканның әлемдік картадағы ерекше орнын дәлелдейді.
Тарих пен діндегі орны
Папалық биліктің қалыптасуынан бастап, Ватикан еуропалық тарих пен христиан өркениетінің маңызды бөлігіне айналды.
- Папа Римский — әлем бойынша миллиардтан астам католиктің рухани көшбасшысы. Оның ықпалы діни шеңбермен шектелмей, адамгершілік, дипломатиялық және қайырымдылық салаларда да сезіледі.
- 1929 жылы жасалған Латеран келісімдері арқылы Ватиканның тәуелсіздігі заңды түрде бекітілді. Бұл құжат Папа мен Италия мемлекеті арасындағы ұзаққа созылған дауды шешті.
- Ватикан — католик сенімінің орталығы. Әулие Петр базиликасы қажылар мен туристерді өз сәулетімен және рухани маңыздылығымен баурап алады.
- Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Ватикан бейтарап ұстанымда болғанымен, жасырын түрде нацистік қуғын-сүргіннен қашқан адамдарға көмек көрсетті.
- Инквизиция, крест жорықтары секілді маңызды тарихи кезеңдерге қатысты құжаттар арнайы архивтерде сақталады, көпшілігіне қол жеткізу шектеулі, бұл түрлі аңыздар мен теориялардың тууына себеп.
Бұл шағын мемлекеттің тарихтағы орны оның географиялық көлемінен әлдеқайда үлкен әрі маңызды.
Ватикан — ұлылығы көлемімен емес, рухани мазмұнымен өлшенетін мекен. Оның қабырғалары ғасырлар бойғы даналық пен адамзаттың мәдени-діни мұрасын сақтап келеді. Жаһандық ықпалы, тарихтағы рөлі және бүгінде атқарып отырған қызметі — оның ерекше маңыздылығын айқындай түседі. Ватиканды тану — әлемдік өркениеттің терең қатпарларына үңілу деген сөз.
