Мазмұны
Кейбір елдер тек географиялық емес, мәдени әрі тарихи шекаралардың да тоғысқан тұсында орналасады. Белиз – осындай мемлекеттердің бірі. Орталық Америкада орналасқанымен, ол өзіндік ерекшеліктерімен Кариб аймағымен де тығыз байланысты. Елдің тарихи тамырлары, тілі мен табиғаты оны басқа елдерден ерекшелеп, ерекше тартымды етеді. Бұл шағын ғана мемлекет – түрлі өркениеттер мен табиғи кереметтердің тоғысқан жері. Белизге қадам басқан әрбір адам онда өзін әлемнің бірнеше мәдениетінде қатар жүргендей сезінеді.
Географиялық орны, мәдениеті мен тілдік алуан түрлілігі
Белиз – Мексика мен Гватемаланың арасында орналасқан, бірақ ресми тілі ағылшын тілі болып саналатын жалғыз орталықамерикалық мемлекет. Бұл оның бұрынғы британдық отар екендігін көрсетеді. Алайда елде ағылшынмен қатар испан, креол, майя тілдері де кең таралған. Бұл түрлі этностардың бейбіт өмір сүріп жатқанын білдіреді.
- тұрғындарының ішінде майя, креол, гарифуна, метис және еуропалықтар бар;
- елдің асханасы – латын америкалық, африкалық және британиялық тағамдар үндестігінің айғағы;
- ұлттық мерекелерінде христиандық, жергілікті және британдық дәстүрлер бірігеді.
Осындай мәдениетаралық үндестік Белиздің күнделікті өміріне ерекше дәм беріп, оны шынайы мультикультуралық елге айналдырады.
Табиғи байлықтары мен биологиялық әртүрлілікті сақтау
Белиз – табиғаты ерекше бай ел. Мұнда әлемдегі екінші ірі маржан рифі орналасқан, ол Австралиядағы Ұлы Барьер рифінен кейінгі орында. Бұл аймақ сүңгуірлер мен теңіз табиғатын сүйетіндер үшін таптырмас мекен.
- Белиз маржан рифі ЮНЕСКО қорғауына алынған. Онда жүздеген аралдар мен лагуналар бар. Таза суы мен түрлі-түсті теңіз тіршілігі көрген жанды таңдандырады.
- Ел аумағының 60 пайыздан астамы орманмен жабылған. Көптеген ормандар ұлттық парктер мен қорықтар арқылы қорғалады. Бұл жерде ягуар, тапир, тукан, сирек кездесетін маймылдар мекендейді.
- Белиздегі үңгірлер – туристер үшін ерекше орын. Көптеген үңгірлер ежелгі майя мәдениетінің ғұрыптық орталықтары болған. Актун-Туничиль-Мукналь секілді үңгірлер тарихи әрі рухани жағынан маңызды.
- Экотуризм елде кеңінен дамып келеді. Табиғатты тамашалаумен қатар оны қорғауға атсалысу – жергілікті саясаттың маңызды бөлігі.
Белиз табиғаты жай ғана көркем емес – ол ұлттық қазына ретінде бағаланады.
Тарихи мұра мен археологиялық құндылықтар
Ел аумағында майя өркениетінің іздері айқын сақталған. Бұл мәдени мұра тек өткеннің белгісі ғана емес, қазіргі Белиздің де рухани тірегіне айналған.
- Караколь, Ламанай, Шунантунич сияқты ежелгі қалаларда майялардың храмдары мен жұлдызнамалық обсерваториялары орналасқан;
- көне заманда Белиз тұз, нефрит пен какао саудасы арқылы маңызды стратегиялық орталық болған;
- кейбір археологиялық нысандар әлі күнге дейін жергілікті халықтың ғибадат ететін орны болып саналады.
Белиз тарихи жәдігерлерін сақтап қана қоймай, оларды туризм мен мәдени тәрбиеге тиімді пайдаланып отыр.
Белиз – шекаралық емес, түйісу нүктесі. Мұнда табиғат пен өркениет, әртүрлі тіл мен дін, ежелгі мәдениет пен заманауи даму өзара үйлесім тапқан. Бұл елге саяхаттаған адам бір ғана мемлекет емес, тұтас мәдениеттер әлемімен танысып қайтады. Белизді ерекше ететін – оның түрлілікпен үндестікте өмір сүре білуі. Сол себепті ол бүгінгі таңда да, болашақта да туристер мен зерттеушілер үшін тартымдылығын жоғалтпайтын мекен болары сөзсіз.
