Мазмұны
Халықаралық ауқымды оқиғалар әрдайым қоғамның назарын аударып, жаһандық мәселелерді талқылауға себеп болады. Астанада өткен Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының (ЕҚЫҰ) саммиті Қазақстан ғана емес, ұйымға мүше барлық мемлекеттер үшін ерекше мәнге ие болды. Еуразия жүрегінде орналасқан елордаға әлемдік саясаткерлер, дипломаттар мен сарапшылар жиналып, қауіпсіздік, ынтымақтастық және адам құқықтарына қатысты өзекті тақырыптарды көтерді. Мұндай ірі іс-шараны жоғары деңгейде ұйымдастыру – Қазақстанның халықаралық аренадағы беделінің өскенін, аймақтың стратегиялық рөлін көрсетті.
Саммиттің халықаралық саясаттағы маңызы
Астанада саммит өткізу – әлемдік қауымдастықтың Қазақстанға деген сенімінің белгісі. Ел бейтарап алаң ретінде Шығыс пен Батысты жақындастырып, ең күрделі мәселелерді ашық талқылауға мүмкіндік берді.
- елордадағы кездесу саммитке қатысушылар арасындағы сенім мен өзара құрметті нығайтты;
- Еуразия кеңістігінде басқосу Еуропа мен Азия елдерінің диалогы үшін маңызды алаңға айналды;
- саммит барысында қауіпсіздікті қамтамасыз ету, қақтығыстардың алдын алу және даулы мәселелерді шешу жолдары айқындалды;
- Қазақстан халықаралық бастамаларға белсенді араласып, бейбітшілік пен ынтымақтастыққа қолдау көрсететінін дәлелдеді;
- саммит арқылы жаһан жұртшылығы Орталық Азия өңірінің өзекті мәселелері мен мүмкіндіктеріне назар аударды.
Қазақстан астанасы еуропалық және жаһандық саясаттағы түйткілді сұрақтарға тың шешім қабылданатын орынға айналды.
Кездесу барысы және негізгі қорытындылары
Астанадағы ЕҚЫҰ саммиті ұйым жұмысының барлық саласын қамтыған ауқымды мәселелерді талқылау алаңы болды. Мұнда саяси мәлімдемелермен қатар, практикалық ұсыныстар да айтылды.
- Мемлекет басшылары қауіпсіздік пен тұрақтылыққа айрықша көңіл бөліп, қарулы қақтығыстардың алдын алуға ұмтылатынын жеткізді. Терроризм, экстремизм, ұйымдасқан қылмысқа қарсы күресті күшейту шаралары қарастырылды.
- Адам құқықтары, сөз бостандығы, заң үстемдігі мәселелері талқыланды. Қатысушы елдер азаматтық еркіндікті қорғау тетіктерін жетілдірудің маңыздылығын атап өтті.
- Экономикалық өзара іс-қимыл да күн тәртібінде болды – тараптар сауда, энергетикалық қауіпсіздік, инфрақұрылымды жаңғырту мәселелеріне назар аударды. Инвестициялық ынтымақтастық пен инновациялық жобаларды қолдау бағытында ұсыныстар айтылды.
- Экологиялық қиындықтар, климаттың өзгеруі, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану мәселелері де баса көрсетілді. Қоршаған ортаны қорғау және орнықты даму жолында бірлескен әрекеттерге келісті.
- Саммит нәтижесінде бірлескен мәлімдемелер, меморандумдар қабылданып, алдағы жылдарға арналған өзара іс-қимылдың басым бағыттары айқындалды.
Көтерілген мәселелердің барлығы қорытынды құжаттарда көрініс тапты және ұйым жұмысының әрі қарайғы бағдарын айқындады.
Қазақстанның рөлі мен қоғамдық үн
Қазақстан үшін ЕҚЫҰ саммитін өткізу – ұйымдастырушылық пен дипломатиялық қабілетін сынау, халықаралық беделін арттыру мүмкіндігі болды.
- ел халықаралық үдерістерге жауапты қатысушы ретінде өзін көрсете алды;
- астаналықтар ондаған мемлекеттің өкілдерін құшақ жая қарсы алып, қонақжайлығымен танылды;
- саммит аясында қала инфрақұрылымы дамып, инвестиция көлемі артты;
- ауқымды шараны ақпараттық кеңістікте кеңінен жариялау елге деген қызығушылықты күшейтіп, оның әлемдік имиджін жақсартты;
- саммитті ұйымдастыруға қатысқан қазақстандық дипломаттар мен сала мамандары үшін үлкен тәжірибе жинақталды.
Астанада өткен ЕҚЫҰ саммиті – Қазақстанның халықаралық бастамаларға белсенді араласа алатынын, бейбіт диалог алаңы бола алатынын көрсетті.
Осындай ауқымды іс-шара Еуразия кеңістігі үшін де, елдің болашағы үшін де маңызды қадам болды. Саммит Қазақстанның жаһандық саясаттағы орнын күшейтіп, өңірлік ынтымақтастыққа серпін берді. Мұндай кездесулер халықаралық проблемаларды шешудің жаңа жолдарын іздеуге, әлемдік ашық диалогтың маңыздылығын арттыруға сеп болады.
