Мазмұны
Әр есім – адамның тағдырына әсер ететін, терең мағынаға ие рухани белгі. Көптеген атаулар ұлттың мәдениетін, дүниетанымын, тарихи тамырын бейнелейді. Қазақ халқы арасында жиі кездесетін «Аян» есімі де осындай ерекше мәнге ие. Бұл атаудың шығу төркіні мен астарлы мазмұны, сондай-ақ оның иесіне тән мінез-құлық сипаттары қызығушылық тудырады. Мақалада Аян есімінің мағынасы, болмысы, өмір кезеңдеріндегі мінез ерекшеліктері мен әлеуметтік ортадағы рөлі туралы сөз болады.
Шығу тегі мен мағынасы
«Аян» сөзі көне түркі тілдерінен шыққан. Ол «белгі», «аян беру», «түс арқылы келген хабар», «көңілге түскен сезім» деген мағыналарды білдіреді. Қазақ тілінде «аян беру» тіркесі ерекше мәнге ие – бұл көктен келген белгі немесе түс арқылы алынған хабар ретінде түсіндіріледі. Яғни, бұл есім терең мағыналы, рухани мазмұнға толы.
Ата-аналар бұл есімді баласына қоя отырып, оған ерекше жүрекпен сезіну, даналық пен тыныштық тілеуі мүмкін. Аян – көреген, ойлы, жұмсақ мінезді азамат бейнесін сомдайтын есім.
Әр жастағы мінез ерекшеліктері
Аян есімінің иесі өмірінің әр кезеңінде өзінше ерекшеленеді. Оның мінезі бала кезден-ақ өзгеше көрініс береді. Есімнің рухани тереңдігі адамның ішкі болмысына әсер етуі мүмкін.
- балалық шағында сезімтал әрі армандағыш болады;
- жасөспірім кезде көп ойланады, философиялық сұрақтарға қызығады;
- ересек өмірде сабырлы, жан-жағындағы адамдарға демеу бола алады;
- қартайған шақта рухани тыныштық пен ішкі тепе-теңдікті іздейді.
Аян – тұйық, бірақ терең ойлы адам. Ол көп сөйлемесе де, айналасын ұғып, жан дүниесімен сезіне біледі.
Дүниетанымы мен көзқарасы
Аян есімді адам көбіне ішкі әлеміне мән береді. Ол өмірге терең қарап, әр құбылыстың астарынан мағына іздейді. Мұндай адамдарда логикадан гөрі интуиция, сезім мен шабыт басым түседі.
- Аян жастайынан кітап оқуға, танымдық дүниелерге қызығады. Ол үшін әр нәрсенің мәнін, түпкі себебін түсіну маңыздырақ болады.
- Ересек кезеңде оның ойы салмақты, пікірлері – орнықты болады. Асығыстыққа жол бермей, әр шешімді ойланып қабылдайды.
- Қиын сәттерде сабырлық танытып, өзгенің жағдайын түсіне алады. Оның жан тыныштығы, өзгеге құрметпен қарауы – басты артықшылығы.
Мұндай қасиеттер қоғамда да, жеке өмірде де оның абыройын арттырады.
Отбасындағы, қоғамдағы және жұмыстағы рөлі
Аян – көп көзге түсуді ұнатпайтын, бірақ айналасындағылар үшін сенімді тірек бола алатын адам. Ол тыныш мінезімен, адамгершілігімен, сабырлы іс-әрекетімен ерекшеленеді.
- отбасында мейірімді, қамқор әрі сабырлы жұбай;
- достар арасында сырын бөлісетін, бірақ артық кеңес бермейтін жан;
- жұмыста ұқыпты, жауапкершілігі жоғары қызметкер;
- әріптестермен тіл табысқыш әрі сенімді адам;
- бала тәрбиесінде байсалды, үлгі көрсете білетін әке.
Ол білім, мәдениет, психология, зерттеу, руханият секілді салаларда өзін табысты көрсете алады. Себебі бұл бағыттарда байқағыштық, жан жылуы және сабырлылық жоғары бағаланады.
Аян есімі – терең мағыналы, тұңғиық болмысты, ізгілікті адам бейнесімен астасып жатыр. Бұл есімді иеленген жан көбіне іштей бай, ойлы әрі сабырлы келеді. Қоғамда дәл осындай тыныш, бірақ жүрекке жол таба білетін адамдардың орны әрқашан бөлек болмақ.
