Мазмұны
Балалар әрқашан адам өмірі мен қоғамдағы ерекше орынға ие болды. Ежелгі заманнан бастап ата-аналар мен үлкендер сәбилердің мінез-құлқы мен дамуын мұқият бақылап, олардың болашағы туралы ой түйген. Ұрпақтан ұрпаққа жеткен осындай тәжірибелер балалар туралы көптеген ырым-тыйымдардың қалыптасуына себеп болды. Бұл халықтық білімдер көбінесе практикалық даналық пен рухани түсініктердің үйлесімі болып табылады.
Балаларға қатысты ырым-тыйымдардың мәдени маңызы
Халық сенімінде балаға қатысты ырымдар оның қорғалуы, бақыты мен тәрбиесіне байланысты болды. Кейбір халықтарда сәбиді ата-бабалардың рухымен байланыстырып, тылсым әлеммен байланыс деп есептеді.
- ырымдар ата-аналарға баланың ерекшеліктерін байқауға көмектесті;
- көптеген рәсімдер мен әдет-ғұрыптар жаман рухтар мен аурулардан қорғауға бағытталды;
- сенімдер бала тәрбиесіне жауапкершілікті арттырды және денсаулығын сақтауға ықпал етті;
- мақал-мәтелдер мен аңыздар арқылы дұрыс қарау мен қамқорлық жайлы кеңес берілді;
- бұл білімдер отбасылық және қауымдық дәстүрлердің нығаюына септігін тигізді.
Осылайша, ырымдар қоғамдық өмірде тәрбиелік рөл атқарды.
Танымал ырымдар мен олардың мағынасы
Балаларға қатысты көптеген ырымдардың ішінен кең таралған әрі мәнділерін қарастырайық.
Ең белгілілерінің қатарында:
- Баланың ұйықтап жатқанда күлімдеуі оның бақытты әрі үйлесімді болашағының белгісі деп есептеледі. Мұндай сәбилер отбасы үшін қуаныш пен сәттілік әкеледі деген наным бар;
- Себепсіз жылауы денсаулығына немесе отбасыдағы қатынастарға назар аудару керектігін білдіреді. Бұл ескерту ретінде қабылданады;
- Егер бала жиі бір жаққа қараса, ол ерекше интуицияға ие және тылсым дүниелерге бейім болуы мүмкін;
- Тыныш ұйқы мен сабырлы мінез отбасындағы татулық пен тұрақтылықтың белгісі саналады, ал мазасыздық өзгерістер немесе күйзелістерді білдіреді;
- Алғашқы қадамдары мен сөздері бала дамуының, жетістіктерінің маңызды көрсеткіші ретінде ерекше мәнге ие.
Әр ырым баланың дамуына мұқият қараудың қажеттілігін көрсетеді.
Қазіргі кезде халықтық ырымдарға көзқарас
Бүгінгі таңда балаларға қатысты ырымдар мәдени мұра ретінде қабылданады. Дегенмен, көптеген ата-аналар олардан қолдау тауып, балаларына қамқорлықты күшейтеді.
Қазіргі заманға сай қолдану ұсыныстары:
- халықтық белгілерді тек кеңес ретінде қабылдап, медициналық және психологиялық көмекпен алмастырмау керек;
- баланың мінез-құлқын бақылап, интуиция мен эмоционалдық байланыс құруды дамыту маңызды;
- дәстүрлі білімді заманауи тәрбиелік әдістермен үйлестіру қажет;
- отбасы салт-дәстүрлерін сақтап, эмоционалдық байланысты нығайту маңызды;
- жаңа білімдерге ашық бола отырып, ата-баба даналығын құрметтеу керек.
Осындай тәсіл арқылы балаларды үйлесімді тәрбиелеу және денсаулығын қорғау мүмкін.
Балаларға қатысты ырымдар ғасырлар бойы жиналып, адамзат тәжірибесінің көпқырлығын көрсетеді. Олар сәбиге деген қамқорлық пен оның ішкі әлеміне мән берудің маңыздылығын еске салады. Бұл даналықты түсініп, оны қазіргі өмірде тиімді пайдалану келешек ұрпақтың дұрыс дамуына жол ашады. Қазіргі ата-аналар осындай бай мұраны ғылыми біліммен біріктіріп, балаларына қажетті махаббат пен қамқорлықты көрсете алады.
