Мазмұны
Қазіргі заманда адамдар қоршаған ортамен үйлесімді өмір сүруге ұмтылады. Қалалардың үдеп, экологиялық мәселелердің күрделенуі табиғатпен үндесетін жаңа шешімдерді іздеуге итермелейді. Солардың бірі – «көрінбейтін үйлер» немесе табиғатпен ерігіп кететін сәулет. Мұндай құрылыстар өз ортасына бейімделіп, ландшафтпен біте қайнаса, біртүрлі үйлесімділік пен экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз етеді. Бұл бағыт адамның табиғатпен байланысын нығайтып, үйлесімді өмір сүру тәсілін көрсетеді.
Көрінбейтін үйлердің сәулет өнеріндегі негізгі қағидалары
Табиғатпен үйлескен үйді салу барысында бірнеше маңызды талаптар сақталады. Олар жер бедері мен табиғи жағдайларды ескеріп, материалдар мен түс таңдауда ерекшеленеді.
- табиғи материалдарды – ағаш, тас, топырақты пайдалану құрылыс экологиясын жақсартып, табиғатқа зиянын азайтады;
- жасыл шатырлар мен фасадтар орнату қоршаған ортаның микроклиматын жақсартып, жылуды тиімді сақтауға көмектеседі;
- ғимараттың орналасуын күн сәулесі мен жел бағытына қарай реттеу энергияны үнемдеуді қамтамасыз етеді;
- құрылыс беттерін табиғи реңдер мен текстуралармен жабу – жапырақтар мен тастардың түсіне үйлестіру арқылы көзге көрінбеуге мүмкіндік туғызады.
Осылайша, сәулетшілер табиғатпен келісімде тұруға тырысады, жай ғана жасырынудан гөрі, табиғаттың бір бөлігі болуды көздейді.
Табиғатпен ұштасуға көмектесетін технологиялар мен материалдар
Технологиялар дамыған сайын «көрінбейтін» үйлерді салу мүмкіндіктері де кеңейіп келеді. Дәстүрлі тәсілдермен қатар инновациялық материалдар да қолданылады.
- Терракота мен тасты пайдалану ғимараттың беріктігін арттырып, табиғатпен үйлесімді эстетика береді. Уақыт өте келе олар ерекше патинаға ие болады.
- Биопластиктер мен қайта өңделген материалдар экологияға жүктемені азайтып, табиғи құрылымды қайталай алады.
- Көпқабатты жасыл шатырлар су ағынын реттеп, жылу мен су өткізбеушілігін жақсартады.
- Айна тәрізді жабындар орнатылған шыны қоршаған ортамен ерігіп, ғимаратты байқалмау деңгейіне жеткізеді.
Бұл материалдар мен технологиялар үйлердің экологиялық тұрақтылығы мен энергия үнемдеуін арттырады.
Үйдің жоспары мен интерьер ерекшеліктері
Табиғатпен үндес дизайн мен жайлы өмір сүру үшін жобалау кезінде бірқатар маңызды шешімдер қабылданады.
- бөлмелер мен терезелерді табиғат көріністеріне бағыттау арқылы тұрғындарға қоршаған ортамен байланыс орнатуға мүмкіндік беріледі;
- интерьерде табиғи реңдер мен минимализмді қолдану табиғаттың сұлулығын айқындап, жеңілдік сезімін тудырады;
- ашық жоспарлы интерьерлер мен жылжымалы құрылымдар жарықтың максималды енуіне жол ашады;
- ашық верандалар мен террасалар сыртқы кеңістікті кеңейтіп, табиғатпен араласып өмір сүруге жағдай жасайды.
Осы принциптер үйлерді жайлы әрі табиғи етеді.
Мысалдар мен даму болашағы
Әлемде табиғатпен үйлескен және көрінбейтін үйлердің бірнеше табысты үлгілері бар.
- сәулетші Питер Зуманың ормандағы үйі ағаш пен үлкен шыны панельдерді пайдалана отырып, табиғатқа толықтай еніп кеткен;
- Испаниядағы жерасты үйлері топыраққа жартылай кіріп, тұрақты микроклимат жасап, көріністен жасырына алады;
- бионикалық пішіндер мен бейімделгіш беттер қолданылған футуристік жобалар табиғатпен интеграцияны жаңа деңгейге көтереді.
Табиғатқа үйлесімді сәулет дамыған сайын экологиялық мәселелерді шешуге жаңа жолдар ашылмақ.
Табиғатпен ұштасқан үйлер — бұл жай ғана сән тренді емес, болашақтың экологиялық тұрақты өмір сүру тәсілі. Қазіргі және келешек ұрпақ үшін табиғатпен үйлесімде өмір сүру — ең басты құндылыққа айналмақ.
Көрінбейтін үйлердің артықшылықтары
Бұл құрылыс түрінің кең таралуына себеп болатын маңызды аспектілер мыналар:
- жергілікті және экологиялық таза материалдарды қолдану қоршаған ортаға әсерді азайтады;
- табиғи жылу оқшаулау мен жарық қабылдау арқасында энергия үнемделеді;
- табиғатпен үйлесімді сыртқы көрініс тұрғындарға тыныштық пен жайлылық сезімін береді;
- жаңа технологияларды табиғатқа зиянсыз біріктіру дизайнды әрі заманауи, әрі экологиялық етеді.
Әрбір тармақ осы сәулет бағытының танымалдығын түсіндіреді.
Үй салудағы маңызды кезеңдер
«Көрінбейтін» үйдің сапалы әрі ұзақ мерзімді болуы үшін келесі қадамдар маңызды:
- Жер мен климаттық жағдайларды зерттеу арқылы ең тиімді орналасу мен материалдарды таңдау.
- Табиғатпен үйлесетін сәулеттік концепцияны әзірлеу.
- Қоршаған ортаға минималды әсер ететін инженерлік жүйелерді жобалау.
- Экоүйлер салуда тәжірибесі бар мамандарды тартып, құрылыс сапасын бақылау.
- Қол жеткізілген нәтижені бағалап, қажет болса өзгерістер енгізу.
Осы тәсілдер үйлердің экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
Табиғатпен үндес үй салу адам мен қоршаған орта арасындағы байланысты нығайтады. Бұл бағыттың дамуымен үйлер жайлы әрі экологиялық тұрғыдан таза болмақ. Келешек ұрпақ үшін үйлесімді өмір сүрудің негізі – осы.
