Мазмұны
Бүкіл әлемде Швеция жоғары өмір сапасы, экологиялық ойлау жүйесі мен технологиялық жаңашылдығымен танымал. Бұл ел тек экономикалық тұрақтылығымен ғана емес, сонымен қатар мәдениеті, дәстүрі және күнделікті өмірінің ерекшеліктерімен де таңғалдырады. Солтүстік Еуропаның бұл мемлекеті табиғат пен өркениетті, тарих пен заманауилықты үйлесімді ұштастыра білген. Бір қарағанда салқынқанды көрінетін швед қоғамы – шын мәнінде, терең тамырлы әрі өз болмысына адал ел. Төмендегі деректер Швецияны жаңа қырынан тануға мүмкіндік береді.
Мәдениет пен күнделікті өмір ерекшеліктері
Швецияда өмір сүру стилі ішкі үйлесім мен сабырлылыққа негізделген. Бұл ерекшеліктер қоғамдық өмірде де, жеке қарым-қатынаста да анық байқалады.
- «лагом» ұғымы – швед философиясының негізі, яғни «дәл жеткілікті» дегенді білдіреді;
- шведтер өмірдің барлық саласында қарапайымдылық пен тепе-теңдікті ұнатады;
- үнсіздікті құрметтеу – маңызды мәдени норма;
- күн сайынғы «фіка» шай немесе кофе үзілісі – бейресми, бірақ кең таралған дәстүр;
- жеке кеңістік пен уақытты сақтау – швед өмірінің ажырамас бөлігі.
Осындай тұрмыстық мәдениет адамдардың арасындағы сыйластық пен ішкі тыныштықты нығайтады.
Географиялық ерекшеліктері
Швеция табиғаттың таңғажайып көріністеріне толы. Оның географиялық орналасуы ерекше табиғи құбылыстар мен ландшафтардың пайда болуына себеп болған.
- Поляр күні мен поляр түні елдің солтүстік бөлігінде кездеседі. Жазда күн бірнеше апта бойы батпайды, ал қыста мүлде көрінбеуі мүмкін. Бұл құбылыс тұрғындардың күн тәртібі мен көңіл-күйіне айтарлықтай әсер етеді.
- Ел аумағында 250 мыңнан астам арал бар. Швеция осы көрсеткіш бойынша әлемдік көшбасшылар қатарында. Бұл аралдардың көбі адам қоныстанбаған, табиғаты таза әрі зерттеуге бай.
- Ел территориясының шамамен 70 пайызы орманмен көмкерілген. Орман – тек экономикалық ресурс емес, сонымен қатар швед халқының мәдени және рухани символы. Бұл табиғи байлық экожүйе үшін де маңызды.
- «Allemansrätten» немесе «табиғатқа қолжетімділік құқығы» – әр адамға табиғатта еркін жүруге мүмкіндік беретін ерекше заң. Бұл ережені ұстану барысында басты шарт – табиғатқа зиян келтірмеу.
- Швецияда 100 мыңнан астам көл бар. Су ресурстарының тазалығы мен биологиялық әртүрлілігі ел экологиясының басты артықшылықтарының бірі саналады. Көлдер – демалыс пен тынығуға таптырмас орын.
Мұндай географиялық ерекшеліктер швед халқының табиғатпен үйлесімде өмір сүру салтын қалыптастырды.
Әлеуметтік жаңашылдық пен жаһандық үлгілер
Швеция – әлеуметтік реформалар бойынша әлемдік көшбасшы елдердің бірі. Мұндағы тәжірибе өзге елдерге үлгі болып келеді.
- Швеция әкелерге арналған декреттік демалысты заңдастырған алғашқы ел болды;
- гендерлік теңдік нақты іс жүзінде жүзеге асырылады;
- мектеп жүйесі ашық онлайн платформалар арқылы жұмыс істейді;
- мемлекеттік құжаттардың көпшілігі цифрлық форматта қолжетімді;
- жол ережесін бұзғаны үшін салынатын айыппұл табыс көлеміне сай есептеледі.
Бұл реформалар қоғамның әділетті, ашық әрі заманауи болуына ықпал етеді.
Швеция – адам мен табиғаттың арасындағы тепе-теңдікті сақтай отырып өмір сүрудің үлгісі. Мұнда технология табиғатты ығыстырмай, онымен қатар өмір сүреді. Тұрмыс салтының қарапайымдылығы, заңдардың әділеттілігі және табиғаттың ғажайып сұлулығы бұл елді ерекше етеді. Мүмкін, осы үйлесімділік пен шынайылық – Швецияны әлем үшін тартымды ететін басты себептердің бірі.
