Адамзат тарихында саясатқа, философияға және әскери өнерге зор ықпал еткен еңбектер бар. Солардың бірі – қытай стратегінің «Соғыс өнері» атты кітабы. Бұл еңбек екі мың жылдан астам уақыт бұрын жазылғанына қарамастан, бүгінгі күнге дейін өзектілігін жойған жоқ. Оны тек әскерилер ғана емес, саясаткерлер, кәсіпкерлер және психологтар да пайдаланады. Кітап беттерінен стратегия, тактика және басқару жөніндегі әмбебап кеңестерді кездестіруге болады.
«Соғыс – алдау жолы».
Бұл ой қарсыласпен күресте айла мен стратегиялық ойлаудың маңызын көрсетеді. Жеңіске күшпен емес, қарсыласты адастыра білу және өз мақсатын жасыра білу арқылы жетуге болады. Қазіргі заманда бұл идея келіссөздерде және бәсекелестік жағдайда қолданылады.
«Егер сен жауды білсең және өзіңді білсең, ешбір шайқаста жеңілмейсің».
Мұнда терең талдау мен өзін-өзі танудың мәні айқын көрінеді. Жетістікке жету үшін қарсыластың әлсіз жақтарын ғана емес, өз мүмкіндіктеріңді де түсіну қажет. Бұл қағида бизнеске, спортқа және жеке өмірге де қатысты.
«Соғыстың ең жоғары өнері – шайқасқа кірмей-ақ жеңіске жету».
Сунь Цзы қантөгіссіз жеңісті жоғары бағалаған. Оның ойынша, нәтижеге дипломатия, келіссөз немесе айлакерлік тактика арқылы қол жеткізу әлдеқайда құнды. Бүгінде бұл ереже бейбіт жолмен қақтығыстарды шешудің маңызын еске салады.
«Шабуыл жасауды білетін адам – қарсыласы күтпеген жерден келеді».
Бұл ой күтпегендіктің маңызын және қалыптасқан стереотиптерді бұза білуді көрсетеді. Осындай қадам қарсыласты састырып, аз күш жұмсап-ақ басымдық алуға мүмкіндік береді. Мұндай тәсіл маркетингте, саясатта және әскери салада қолданылады.
«Жеңімпаз қолбасшы шайқас басталмай тұрып-ақ көп есеп жүргізеді».
Бұл сөйлем дайындық пен жоспарлаудың рөлін бейнелейді. Сунь Цзы үшін жағдайды мұқият талдау мен алдын ала ойластырылған әрекеттер жеңістің кепілі болған. Бүгінде бұл идея менеджментте және стратегиялық жоспарлауда кеңінен қолданылады.
«Жаудың келмейтініне сенбе, оны қарсы алуға дайын екеніңе сен».
Бұл сөз кез келген жағдайға дайын болу қажеттігін көрсетеді. Нақты қорғаныс пен әрекетке әзірлік бос үміттен әлдеқайда маңызды. Мұндай ой мемлекетке де, жеке адамға да қатысты.
Ұлы ойшыл ғасырлар бойы маңызын жоймаған мұра қалдырды. Оның нақылдары жеңіске жету үшін талдау жасау, алдын ала болжау және дайын болудың маңызын еске салады. Сунь Цзы философия мен тәжірибені үйлестіріп, ойларын әмбебап қағидаға айналдырды. Сондықтан оның дәйексөздері әлі күнге дейін әлем халықтарына шабыт беріп, үйретіп келеді.
