Мазмұны
Әрбір еуропалық астана өзіне тән мінезі мен ерекше тарихына ие. Кейбірі сәулет өнерімен, енді біреуі мәдениеті мен тыныс-тіршілігімен танымал. Ал Хорватияның жүрегі саналатын Загреб – ежелгі дәстүр мен заманауи өмірдің үйлескен көрінісі. Көпшілік оны Адриатика жағалауындағы әйгілі курорттардың көлеңкесінде қалды деп ойлайды, алайда дәл осы қалада Орталық Еуропаның шынайы рухы сезіледі. Мұнда көне тарих, мәдени мұра және қазіргі заман ырғағы бір арнаға тоғысады. Егер Загребтің мінезін тереңірек танығыңыз келсе, оның ерекше қырларын ашатын қызықты деректерге көз жүгірткен жөн.
Екі қаладан туған астана
Бүгінгі Загреб ертеде бөлек өмір сүрген екі қала — Каптол мен Градецтің қосылуынан пайда болған. Орта ғасырда бұл екі елді мекен өзенмен бөлініп, тіпті бір-бірімен бәсекелес болған. Каптол – діни орталық, мұнда дін қызметкерлері мен собор орналасқан, ал Градец – шеберлер мен саудагерлер қаласы болған.
Кейін тұрғындар бірігіп өмір сүргенде қауіпсіздік пен өркендеу арта түсетінін түсініп, XVII ғасырда екі қала бірігіп, Загребтің негізін қалады. Бүгінде олардың ізі жоғалған жоқ: Жоғарғы қала ортағасырлық келбетін сақтаса, Төменгі қала XIX ғасырдағы еуропалық сәулеттің айғағы болып тұр.
Әлемдегі ең қысқа фуникулёр
Загребтің ең ерекше көріністерінің бірі – Жоғарғы және Төменгі қаланы жалғайтын шағын фуникулёр. Оның ұзындығы небәрі 66 метр, ал сапар бар болғаны 55 секундқа созылады. Соған қарамастан, бұл көлік әлі күнге дейін жұмыс істеп, қала тұрғындары мен туристердің сүйікті нысанына айналған.
XIX ғасырдың соңында іске қосылған бұл фуникулёр бүгінде Загребтің көне рухын сақтаған тарихи белгі ретінде бағаланады. Жолаушылар үшін ол жай көлік емес — қаланың үстінен ашылатын әсем көріністі тамашалаудың ерекше мүмкіндігі.
Музейлер мен ерекше коллекциялар қаласы
Загреб – өнер мен мәдениетті сүйетіндердің қаласы. Мұнда алпысқа жуық музей мен галерея бар, олардың әрқайсысы өзінше ерекше.
Солардың ішінен ерекше назар аударатындары:
- «Бөлінген қатынастар музейі» — адамдардың ажырасқаннан кейін қалдырған заттарынан құралған экспозиция;
- Иллюзиялар музейі — көрерменді оптикалық алдамыштар мен кеңістік парадокстарымен таңғалдырады;
- Археология музейі — мұнда ежелгі мысыр мумиясы мен көне папирустар сақталған.
Мұндай алуан түрлі көрмелер Загребті Балқандағы ең мәдениетті орталықтардың біріне айналдырды.
Веналық нақыштағы сәулет
Қаланың орталығында серуендегенде Загребтің Вена мен Будапештке ұқсайтынын байқайсыз. Бұл жай сәйкестік емес: бірнеше ғасыр бойы Хорватия Австро-Венгрия құрамында болған. Сол дәуірде сәнді фасадтар, кең даңғылдар мен гүлге толы саябақтар салынып, қалаға еуропалық үйлесім сыйлаған.
Ткалчичева көшесі – Загребтің жаны іспетті. Мұнда тарихи үйлер, шағын кафелер мен қолөнер шеберханалары қатар орналасқан. Бұл жердің ерекше атмосферасы өткен мен бүгіннің нәзік байланысын сездіреді.
Аңыздарға толы көшелер
Загребтің тарихы аңызға толы. Бір аңыз бойынша, қаланың атауы «загрести» («су алу») сөзінен шыққан. Көп ғасыр бұрын шаршаған жауынгер жергілікті қыздан су сұрайды, ал ол құдықтан су әкеледі. Сол сәттен бастап бұл жер «Загреб» аталып кетеді.
Тағы бір танымал аңыз — Лотршчак мұнарасымен байланысты. Орта ғасырда ол күзет мұнарасы қызметін атқарған, ал бүгінде дәл түскі уақытта одан зеңбірек атылып, қалалықтарға уақытты еске салады. Бұл дәстүрге жүз жылдан астам уақыт болды, және ол қала тұрғындарының ең сүйікті дәстүрлерінің бірі саналады.
Мерекеге толы қала
Загреб жыл бойы түрлі мерекелер мен фестивальдерге толы. Әсіресе қысқы маусымда қала ертегі әлеміне айналады: Рождестволық жәрмеңке Еуропадағы ең әдемілердің бірі саналады. Көшелер гирляндалармен безеніп, ауадан даршын мен ыстық шараптың иісі аңқиды, ал алаңдарда әуен мен күлкі тоқтамайды.
Көктем келгенде қала гүлге толып, кафелердің жазғы алаңдары ашылады, саябақтарда концерттер мен көрмелер өтеді. Осындай атмосфера Загребті нағыз өмір мен қуаныш қаласына айналдырады.
Көңіл аударуға тұрарлық ұсақ-түйектер
Загреб өз сұлулығын ұсақ бөлшектер арқылы ашады. Мұнда көне дүкендер мен заманауи галереялар қатар орналасқан, ал кей үйлердің есік тұтқалары жануар пішінінде жасалған. Кешкі уақытта көшелерді XIX ғасырдан бері сақталған дәстүр бойынша фонарщик қолмен жағып шығады.
Қалада 1355 жылдан бері үздіксіз жұмыс істеп келе жатқан көне дәріхана және XVII ғасырда құрылған елдегі ең алғашқы университет бар.
Загреб – тарих пен заманауилықтың нәзік тепе-теңдігін сақтай алған қала. Мұнда өткен дәуірдің тынысы сезіліп, қазіргі өмірдің қарқынымен үндесіп жатыр. Көшелері жылы әрі қонақжай, тұрғындары мейірімді және байсалды. Бұл қала – шынайы еуропалық рухты сезінуге, мәдениет пен тыныштықты қатар табуға болатын ерекше орын.
