Мазмұны
Бүгінгі қоғамды ғылымсыз, технологиясыз және сапалы білім беру жүйесінсіз елестету мүмкін емес. Интеллектуалдық әлеуетке басымдық берген мемлекеттер әлемдік бәсекеге қабілеттілігін нығайтып, даму қарқынын еселей түсуде. Қазақстан да осындай бағытты ұстанып, білім беру саласында ауқымды реформалар жүргізіп келеді. Осы үдерістегі ерекше бастамалардың бірі – Назарбаев Университетінің құрылуы. Бұл жоба жай ғана жоғары оқу орны емес, елдің жаңғыру бағытының нақты көрінісі, заманауи білім мен ғылымға негізделген болашақтың бейнесі.
Идеяның тууы және стратегиялық маңызы
Назарбаев Университетін құру идеясы 2000-жылдардың басында білім беру жүйесін түбегейлі өзгерту қажеттілігімен тығыз байланысты болды. Елбасының бастамасымен қолға алынған бұл жоба халықаралық стандарттарға сай келетін жаңа буын университетін құруды көздеді. Мақсат – жастарды әлемдік деңгейдегі біліммен қамтамасыз етіп қана қоймай, елде ғылыми-зерттеу орталығын қалыптастыру, жаңа басқару моделін енгізу.
Жобаның негізін құраған негізгі қағидалар:
- академиялық еркіндік пен институционалдық дербестік;
- әлемнің үздік университеттерімен серіктестік орнату;
- ағылшын тілді білім беру мен жаһандық бәсекеге бейімделу;
- зерттеу ортасын дамыту, стартаптар мен қолданбалы ғылымға қолдау көрсету;
- ашық басқару жүйесі мен жоғары академиялық бедел қалыптастыру.
Бұл принциптер Қазақстандағы басқа жоғары оқу орындарына да жаңа бағдар сілтеп, білім беру кеңістігін жаңа сапаға көтерді.
Архитектуралық тұжырымдаманың мәні
Назарбаев Университетінің кампусы – бұл тек құрылыс кешені емес, жаңғыру идеологиясының архитектуралық көрінісі. Университет ғимараттары заманауи технология мен ұлттық нақышты үйлестіре отырып, ашықтық пен функционалдылыққа негізделген. Инфрақұрылым білім мен ғылымның, мәдениет пен заманауи урбанизацияның тоғысу алаңына айналды.
Архитектурадағы басты ерекшеліктер:
- Ашық кампус құрылымы. Барлық оқу ғимараттары өзара байланысқан, бұл ортақтық пен ынтымақтастықты арттырады.
- Энергия тиімділігі. Табиғи жарық пен желдету жүйелері қолданылып, экологиялық стандарттар сақталған.
- Ғылым мен шығармашылық кеңістіктері. Зертханалар, коворкингтер, кітапханалар мен конференц-залдар ұжымдық жұмысқа бейімделген.
- Цифрлық шешімдермен жабдықталуы. Университет смарт-инфрақұрылыммен қамтылып, цифрлық экожүйе құрылды.
- Мәдени контекстіні сақтау. Дизайнда ұлттық өрнектер мен қазіргі заманғы стиль үйлесімді қолданылған.
Кампустың өзі жаңғыру мен инновацияны нақты әрі көрнекі түрде танытып тұр.
Академиялық модель және халықаралық әріптестік
Назарбаев Университетінің білім беру моделі әлемнің жетекші жоғары оқу орындарының тәжірибесіне сүйенеді. University College London, Duke University, University of Wisconsin-Madison сынды серіктестер оқу бағдарламаларын жасауға, профессорлар даярлауға және зерттеу инфрақұрылымын дамытуға тікелей қатысты.
Университеттің білім беру саясаты мына бағыттарда дамуда:
- оқу толығымен ағылшын тілінде жүргізіледі;
- қабылдау процесі өте қатаң және ашық түрде өтеді;
- кредиттік жүйе Болон процесінің қағидаларына сәйкес келеді;
- жобалық ойлау мен тәжірибелік дағдыларға басымдық беріледі;
- студенттер мен оқытушыларға арналған алмасу бағдарламалары белсенді дамып келеді.
Бұл жүйе студенттерге Қазақстанда отырып, әлемдік деңгейде білім алуға мүмкіндік береді әрі елге шетелдік ғалымдарды тартуға жағдай жасайды.
Әлеуметтік және экономикалық ықпалы
Назарбаев Университетінің әсері тек білім беру саласымен шектелмейді. Ол ғылыми кадрлар мен инновациялық идеялар тоғысатын орталыққа айналды. Университет маңында стартаптар, зерттеу институттары мен жаңа форматтағы кәсіпкерлік құрылымдар шоғырланып, жаңа экожүйе қалыптасуда.
Университеттің әлеуметтік-экономикалық нәтижелері:
- жаңа буын көшбасшыларын тәрбиелеу;
- академиялық адалдық пен сыни ойлауды насихаттау;
- елдегі білім беру саясатына ықпал ету;
- ғылым мен білім саласында жұмыс орындарын құру;
- зерттеу жобаларына инвестиция тарту.
Осылайша, университет болашақтың жоғары оқу орны қандай болу керектігін нақты мысалмен көрсетіп отыр.
Назарбаев Университеті – Қазақстанның жаңғыру жолындағы басты нышандарының бірі. Бұл жоба елдің білім беру саласын түбегейлі өзгертіп қана қойған жоқ, ғылым мен мәдениеттің, жаңа ойлау жүйесінің тірегіне айналды. Оның құрылысы мен дамуы – мемлекетіміздің ашықтыққа, сапаға және жаһандық деңгейге ұмтылуының нақты дәлелі. Бұл – идеяның іске асқан бейнесі, алдағы ұрпақтың жарқын болашағына салынған сенімді көпір.
