Мазмұны
Иберия түбегіндегі екі көрші ел – Португалия мен Испания – географиялық тұрғыдан жақын орналасқанымен, олардың тұрмыс-тіршілігі, күнделікті әдеттері мен мінез-құлқы түрліше өрбіген. Көп жағдайда оларды ұқсас деп қабылдайды, алайда бұл елдердің өмір сүру салтында бірқатар маңызды айырмашылықтар бар. Осы мақалада біз португалиялық және испандық өмір салтының басты ерекшеліктеріне тоқталамыз.
Күн тәртібі мен өмір ырғағы
Испания тұрғындары кешкі уақытта белсендірек, ал күндізгі уақытта – сиеста кезінде – жұмыс тоқтайды. Испандықтар түнге қарай серуендеп, 22:00-де кешкі ас ішуге үйренген.
Португалдықтар болса, біршама тыныш және тұрақты ырғақты ұстанады. Олар ерте тұрып, кешкі асын 20:00–21:00 арасында ішеді. Жұмыс уақыты көбіне нақты реттелген, ал сиеста сирек кездеседі.
- португалдар ерте оянып, күндіз белсенділікті артық көреді;
- испандар кешке дейін жұмыс істеп, түнде серуендейді;
- Португалияда жұмыс тәртібі еуропалық стандарттарға жақын;
- Испанияда түскі үзіліс ұзақ, жұмыс уақыты кеш аяқталады.
Тағам дәстүрлері мен асханалық ерекшеліктер
Ас мәзірі қос елде де маңызды орын алады, алайда олардың ас ішу дәстүрі әртүрлі. Испандар тамақты әлеуметтік оқиға ретінде қабылдайды. Тапас – кішігірім тағамдар – достармен бірге дәм татып, ұзақ уақыт сөйлесуге мүмкіндік береді.
Португалиялық ас мәзірі қарапайым әрі табиғи өнімдерге негізделген. Асты көбіне үйде ішеді, тыныш әрі отбасылық форматты қалайды.
- Испанияда зәйтүн майы, шарап және етке негізделген тағамдар жиі кездеседі. Ас ішу уақыттары ұзаққа созылады, достар мен әріптестердің бас қосуы жиі болады.
- Португалияда балық, теңіз өнімдері мен бұқтырылған көкөністер кең таралған. Тағам ішуді салтанатты шара емес, күнделікті қажеттілік ретінде қабылдайды.
- Испан мәдениетінде кафелер мен мейрамханалар қоғамдық өмірдің бір бөлігі болып саналады. Кешкі ас жиі сыртта өтеді.
- Португалиялықтар үйде тамақ ішкенді ұнатады, ал сыртта тамақтанған күннің өзінде тыныш әрі отбасылық атмосфераны қалайды.
Бұл айырмашылықтар олардың қоғамдағы қатынасын да айқын көрсетеді.
Қарым-қатынас және мінез-құлық ерекшеліктері
Испандар ашық мінезді, сезімтал, дауысын көтеріп сөйлегенді ұнатады. Олар эмоцияларын жасырмайды, әңгіме барысында қол қимылдарын жиі қолданады.
Португалиялықтар болса, ұстамды әрі сабырлы. Сөз саптауы – жұмсақ, ал сезімдерін білдіруде байыпты. Қоғамдық орындарда шулы болудан аулақ жүреді.
- португалдар әдеппен, байыппен сөйлейді;
- испандар эмоцияға толы, дауысын көтеріп, белсенді пікір алмасады;
- Португалияда тыныштық пен жеке кеңістікке құрмет көрсетіледі;
- Испанияда ашықтық пен тікелейлік бағаланады.
Бұл күнделікті өмірде – дүкендерде, қоғамдық көлікте немесе көршілермен сөйлескенде – айқын көрінеді.
Менталитет пен құндылықтар
Португалиялықтар өмірге сабырмен қарап, қарапайымдықты артық көреді. Олар байлықты көрсетуді ұнатпайды, үйлесімділік пен тұрақтылықты бағалайды.
Испандар болса, жеке даралық пен жетістікті көрсетуге бейім. Олар мерекелерге, шерулерге және жаппай іс-шараларға белсенді қатысады.
- Португалияда қарапайымдылық, еңбекқорлық және отбасы құндылықтары басты орын алады. Ел ішінде тәртіп пен ережеге бағыну деңгейі жоғары.
- Испанияда бос уақытты көңілді өткізуге, эмоцияға беріліп өмір сүруге бейімдік бар. Халық жиі той-думандарға, парадтарға қатысады.
- Португал қоғамында билік пен заңға сенім жоғары, наразылық шаралары сирек өтеді.
- Испан қоғамында пікірін ашық айту дәстүрі бар, халық митингілер мен демонстрацияларға белсене қатысады.
Әр елдің өз жолы бар, олардың әрқайсысы – ерекше мәдениет пен тарихи даму жолының жемісі.
Португалия мен Испания арасындағы өмір салтындағы айырмашылықтар ұқсастықтардан гөрі терең әрі мазмұнды екенін байқаймыз. Бірі – ұстамды, тәртіпті және тыныш өмірге бейім болса, екіншісі – серпінді, эмоционалды және әлеуметтік қарым-қатынасқа толы. Екі стильдің де өзіндік тартымдылығы бар. Осы айырмашылықтарды білу арқылы еуропалық мәдениеттің әртүрлілігін тереңірек түсіне аламыз.
