Мазмұны
Адам есімі – оның тағдырын, мінезін, болмысын айқындайтын маңызды рухани белгі. Қазақ халқы ежелден ұл-қызына ерекше мәнді, терең мағыналы ат қойған. Солардың ішінде Әлихан есімі ұлттық тарихта, мәдениетте айрықша орын алады. Бұл мақалада Әлихан есімінің шығу тегі, оның мағынасы, сондай-ақ бұл атты иеленген адамның өмірінің әр кезеңіндегі болмысы, дүниетанымы, отбасы мен қоғамдағы, қызметтегі орны туралы сөз қозғалады.
Есімнің шығу тегі мен мағынасы
Әлихан есімі екі бөліктен құралған: араб тіліндегі «Әли» сөзі – «биік», «ұлы», «қадірлі» деген мағына береді, ал түркілік «хан» сөзі – «билеуші», «басшы», «патша» ұғымымен үндес. Осылайша, бұл есім «ұлы хан», «аса қадірлі билеуші» дегенді білдіреді. Тарих беттерінде Әлихан есімді тұлғалар елге, ұлтқа қызмет етіп, халқына өнеге болғаны мәлім.
Көп жағдайда бұл есім иесіне асқақтық, намысшылдық пен жауапкершілік сияқты қасиеттер береді деп сенген. Баласына осындай атты таңдайтын ата-ана көбіне ұлының биік мақсатқа, абыройлы азамат болуына тілектес болады.
Әлихан есімін иеленушінің болмысы: бала, ересек, қарт шағы
Бұл есім иесіне бала күнінен бастап ерекше мінез, көшбасшылыққа ұмтылу, әділдік пен өз ойын айта білу қасиеті тән.
- бала Әлихан әдетте өте зерек, ширақ әрі батыл болып өседі;
- ол жаңа дүниені білуге құштар, достар ортасында беделді болуға тырысады;
- кішкентайынан әділеттілікке, үлкендер мен қатарластарына қамқорлық көрсетуге бейім;
- спортқа, шығармашылыққа жақын, өзі қызыққан істе табандылық танытады;
- ата-анасы Әлихан есімді баланың өз пікірін анық жеткізе алатынын, бірақ басқаның да ойын сыйлайтынын байқай алады.
Жасөспірім шағында Әлиханның бойынан дербестік, мақсатқа ұмтылу, жауапкершілік сезімі айқындала түседі. Бұл жаста ол өз құндылықтарын қалыптастырып, алға қойған мақсатына жету үшін қажырлы еңбек етеді.
Ересек өмірде Әлихан сабырлы, байыпты, шешім қабылдауда ойланып, тәуекелшіл бола бастайды. Әдетте, ол жақындарына қамқор, адал дос, жауапкершілігі жоғары азаматқа айналады. Әділдік, мейірім, өзгенің көңілін табу – оның басты ұстанымдары. Әдетте, мұндай есім иесі әріптестері мен ортасы арасында беделді болады.
Қартайған шақта Әлихан өмірлік тәжірибесі мол, ақыл-парасатымен бөлісе алатын, жастарға ақыл айтатын, үлкен-кішіге сыйлы, кең пейілді адамға айналады. Оны туыстары мен ұрпағы ерекше құрметтейді, ақыл-кеңесіне жүгінеді.
Әлиханның дүниетанымы, отбасы, қоғам және еңбек ұжымындағы орны
Әлихан есімін иеленген азамат көбіне кең ойлайтын, жаңашылдыққа ашық, ұлттық дәстүрге де берік болады.
- Бұл есімнің иесі әділдік пен адалдықты жоғары қояды. Оның дүниетанымы әдетте ата-баба салтын сыйлау мен жаңа дүниеге құштарлықтың тоғысында қалыптасады. Ол білімге құмар, түрлі халықтың мәдениетіне қызығушылық танытады, кез келген ортамен тез тіл табысады.
- Отбасында Әлихан – қамқор жар, жауапкершілігі мол әке. Үй ішінің берекесі, сенімді тірегі болуға тырысады. Жақындарына әрдайым қолдау көрсетіп, олардың табысы мен қуанышы үшін еңбек етуге дайын тұрады.
- Қоғамда Әлихан дербестігімен, байсалдылығымен ерекшеленеді, бірақ ынтымақтастыққа да, өзгелерге жәрдем беруге дайын. Ол бастама көтеріп, айналасындағы адамдарға жігер береді, күрделі мәселелерді шешуде қолдау бола алады. Достары мен әріптестері оны сенімді, адал, сөзі мен ісі сәйкес азамат ретінде бағалайды.
- Қызметте Әлихан көшбасшылыққа, жауапкершілік алуға, кәсіби дамуға ұмтылады. Оны әріптестері еңбекқор, табанды, жаңашыл, қиындыққа мойымайтын адам деп таниды. Жиі ұжымда үлгі бола отырып, өзгелерді де алға жетелейді.
- Әрдайым әділдік пен достық қарым-қатынасты сақтауға, даулы мәселелерді келісіммен шешуге тырысады. Ол мәмілеге келе алатын, түрлі пікірге құрметпен қарайтын дипломат азамат.
Әлихан есімі – парасаттылықтың, көшбасшылықтың және ізгілікке ұмтылудың нышаны. Мұндай адам отбасына сүйеу, қоғамға сыйлы, достарына сенімді тірек бола алады. Бұл есімнің мағынасы адамның ішкі болмысынан, мінезінен, өмірге деген көзқарасынан айқын көрініс табады.
