Әдеби шығармалар адам табиғатын айшықтап, жүрекке терең әсер қалдыра алады. Классикалық туындыларда айтылған даналық ойлар уақыт өте келе рухани тірекке айналып, талай жанға демеу береді. Толкин құрастырған ғажайып әлем тек ерлік туралы емес, сонымен бірге адамгершілік, таңдау еркіндігі және үміт жайлы пайымды ойларға толы. Бұл эпопеядағы кейіпкерлер тағдыр сынақтарымен бетпе-бет келіп, өз ішіндегі жарықты сақтап қалуға тырысады. Кітаптағы дәйексөздер талай оқырманды жігерлендіріп, жарыққа жетелейтін сенімді құндылықтардан сыр шертеді.
«Саяхаттағандардың бәрі жолынан адаспайды.»
Адам өз бағытын өзі табатынын меңзейтін терең ой бар. Ізденіс кейде соқпақты жолға түсіреді, алайда мақсатқа адалдық жаңа мүмкіндіктер ашады. Бұл тіркес өз жүрегінің үнін тыңдауға шақырады.
«Ең кішкентай жан да болашақтың тағдырын өзгерте алады.»
Әр адамның бойында ерекше күш бар екені осылай жеткізіледі. Үлкен іс көбіне күтпеген жерден басталады, ал батыл шешім көп нәрсені өзгертеді. Кітапта әлсіз көрінген жанның да ұлы ерлікке лайық болатыны анық көрсетілген.
«Бізге қажет шешім — берілген уақытты қалай қолдану.»
Уақыттың қадірі мен жауапкершілік салмағы осы дәйексөзде айқын сезіледі. Өмір әр сәтті дұрыс пайдалануды талап етеді, ал таңдаудың салдары тағдырға бағыт береді. Мүмкіндікті бағалау — кемелдіктің белгісі.
«Үміт қараңғы түнекте де туады.»
Қиындыққа мойымау арқылы ғана жарықты көруге болатыны айтылған. Ең ауыр кезеңде де сенім жоғалмаса, жол ашылады. Бұл ой адамның шыдамдылығы мен табандылығын айғақтайды.
«Нағыз батылдық — қорықпайтын жан емес, қорқынышқа қарамастан алға басатын адам.»
Қорқынышты жеңу арқылы мінез шыңдалады. Қадам жасау үшін күш табу — рухтың биіктігін көрсетеді. Тар жол, тайғақ кешуде шыдамдылық барлығынан маңызды болады.
«Достық жолды қысқартады.»
Қуатты тірек — сенімді серіктестер. Жанашырлық ауыр жүктің салмағын жеңілдетеді және ұзақ сапарды мәнді етеді. Жақын адамдардың қолдауы үмітті арттырады.
«Өмір сүретін уақытты таңдай алмаймыз — таңдауға болатын жол бар.»
Әр адам өз бағыты мен өмір қағидаларын өзі айқындайды. Таңдау еркіндігі тағдырды өзгертеді және болашаққа бағыт береді. Ерік-жігер мен жауапкершілік адамды биікке шығарады.
Толкин шығармасында мейірім, тәуекел және адалдық туралы терең ойлар топтастырылған. Дәйексөздер адамға сенім сыйлап, ең күрделі сәтте де алға ұмтылуға шақырады. Олар рухани күштің мәнін ашып, жүректе үміт отын маздатады. Әлемдік эпопея қалыптастырған құндылықтар әр оқырманға бағыт көрсетіп, болашаққа сеніммен қарауға көмектеседі.
