Мазмұны
Дельфиндер — табиғаттағы ең ерекше және ақылды теңіз жәндіктерінің бірі. Олар ғасырлар бойы ғалымдар мен табиғат әуесқойларының назарын аударып келеді. Көптеген адамдар үшін дельфиндер — цирк пен аквариумдардың жұлдыздары болса, олардың жабайы табиғаттағы өмірі әлдеқайда күрделі әрі қызықты. Осы мақалада бұл жануарлар туралы ең таңғаларлық және маңызды фактілерді қарастырамыз.
Дельфиндердің мінез-құлқы мен интеллектісі
Бұл теңіз сүтқоректілерінің басты ерекшелігі — жоғары дамыған ми мен әлеуметтік қабілеттері. Ғалымдар дельфиндерді адамзатқа ең жақын ақылды жануарлар қатарына жатқызады.
- олар өз бейнесін айнадан танып, өзін-өзі тану деңгейінде;
- күрделі дыбыстық сигналдар арқылы араласады, бұл олардың өзіндік тілі бар екенін көрсетеді;
- топ мүшелеріне қамқорлық жасап, жараланғандарды емдеуге тырысады;
- кейбір дельфиндер құралдарды пайдаланады, мысалы, мұхит түбіндегі тамақты іздеу үшін мұрындарын губкамен қорғайды;
- жаңа дағдыларды үйреніп, оларды ұрпақтан ұрпаққа жеткізеді.
Осы қасиеттері олардың ерекше әрі ерекше жануар екендігін дәлелдейді.
Су ортасына бейімделуі
Дельфиндер теңізде өмір сүруге ерекше бейімделген. Олар әртүрлі қиындықтарды шешуде жоғары қабілетті.
- Гладкая терісі судағы жылдам қозғалысқа қолайлы, суда кедергі азаяды. Бұл оларды шапшаң әрі икемді етеді;
- Тыныс алу үшін басының үстінде орналасқан арнайы тесігі бар, ол су бетінде қысқа дем алуға мүмкіндік береді;
- Эхолокация әдісін қолданады — дыбыс толқындарын шығарып, олардың қайтып келуіне қарап, қоршаған ортаны «көре» алады;
- Миға бөлінген ұйқы оларды үнемі ояу ұстап, тыныс алуды бақылауға көмектеседі;
- Көзі мен құлағы теңіз ортасына жақсы бейімделген.
Бұл бейімделулер дельфиндердің өмір сүруін жеңілдетеді.
Ерекше қасиеттері мен әдет-ғұрыптары
Дельфиндердің бірқатар ерекше қасиеттері бар, оларды табиғаттағы өзге жануарлардан айқындайды.
- Кеме мен қайықтардың маңайында жүруді ұнатады, кейде адамдармен ойын ойнайды;
- Су бетінде секіру және толқынмен ойнау – олардың қарым-қатынасының бір түрі;
- Көптеген халықтарда дельфиндер мейірімділік пен еркіндіктің символы саналады;
- Олар 60 км/сағ жылдамдыққа дейін жетеді, бұл теңіз жануарлары арасында ерекше көрсеткіш;
- Әлеуметтік топтары күрделі құрылымға ие — кішкентай отбасыдан бастап ірі топтарға дейін.
Осы мінез-құлықтары дельфиндерді ерекше әрі тартымды етеді.
Дельфиндер — табиғаттағы керемет әрі жұмбақ жануарлар. Олардың ақыл-ойы, топтық өмірі мен суға бейімделуі таңдай қақтырады. Бұл теңіз сүтқоректілерін зерттеу табиғаттың күрделілігін түсінуге және оны қорғаудың маңыздылығын сезінуге мүмкіндік береді. Әрбір қызықты дерек дельфиндердің ғажайып әлеміне жол ашады және сол әлемді сақтауға шақырады.
