Мазмұны
Әр халықтың тұрмысында тағам ғана емес, денсаулықтың кепілі саналатын ерекше өнімдер бар. Қымыз — сондай дәстүрлі әрі шипалы сусындардың бірі. Бұл сусын тек қазақ даласында ғана емес, бүкіл Еуразия кеңістігінде бағаланып келеді. Көп ғасырдан бері қымыз адам ағзасын қуаттандыратын, иммунитетті нығайтатын, түрлі дерттерге қарсы қолданылатын ем ретінде қолданылады. Оның пайдасын қазіргі ғылым да мойындап отыр.
Құрамы мен пайдасы
Қымыз — құнары жоғары, ашыту арқылы алынатын табиғи өнім. Оның құрамында түрлі дәрумендер, пайдалы микроэлементтер мен тірі бактериялар кездеседі, олар ағзаға оң әсер етеді.
- B тобының дәрумендеріне, әсіресе жүйке жүйесін қолдайтын B12-ге бай;
- ішек флорасын реттейтін сүт қышқылы бар;
- сиыр сүтіне аллергиясы бар адамдар қымызды оңай сіңіреді;
- құрамындағы тірі лактобактериялар ас қорыту процесін жақсартады;
- кальций мен фосфор мөлшері сүйек пен тісті нығайтады.
Осы элементтердің табиғи үйлесімі қымызды биологиялық белсенді сусын ретінде ерекшелендіреді.
Қымыздың емдік қасиеттері
Қымыз ғасырлар бойы халық медицинасында түрлі аурулардың алдын алу және емдеу құралы ретінде қолданылып келеді. XIX ғасырдан бастап қымызбен емдеу арнайы шипажайларда да жүзеге асырыла бастады.
- Қымыз ұзақ шаршаған ағзаны қалпына келтіруге көмектеседі. Аурудан кейін немесе күйзеліс кезеңінде ағзаны сергітіп, күш-қуат береді.
- Асқазан-ішек жолдарының бұзылуында қымыз жұмсақ әрі тыныштандырушы әсер етеді. Ол асқазанның қышқылдығын реттеп, ішек қозғалысын жақсартады.
- Антибиотик қабылдағаннан кейін ішектегі пайдалы бактериялардың орнын қалпына келтіруге ықпал етеді. Бұл әсіресе операциядан кейінгі қалпына келу кезінде өте маңызды.
- Қымыз туберкулез кезінде қосымша ем ретінде қолданылады. Оның табиғи иммундық және антисептикалық қасиеттері сауығу процесін жылдамдатады.
- Анемия кезінде қымыз темірдің сіңірілуін жақсартады және қызыл қан жасушаларының түзілуіне ықпал етеді. Мұндай жағдайда ағзаның жалпы жағдайы айтарлықтай жақсарады.
Осы себепті қымыз тек дәстүрлі сусын емес, денсаулықты нығайтатын табиғи ем екені дәлелденген.
Қарсы көрсетілімдер мен сақтық шаралары
Қымыздың пайдасы мол болғанымен, оны дұрыс қолдану қажет. Әсіресе созылмалы аурулары бар адамдар немесе өнімге сезімтал жандар абай болуы тиіс.
- асқазан жарасы асқынған кезде ішпеген жөн;
- ішек желденуге бейім болса, қолайсыздық тудыруы мүмкін;
- құрамында аз мөлшерде алкоголь бар, бұл жүктілік кезінде ескерілетін жайт;
- кішкентай балаларға тек дәрігер кеңесімен ғана берілгені дұрыс;
- бөлме температурасында сақтау өнімнің ашып кетуіне әкеліп соғуы мүмкін.
Осы қарапайым ережелерді сақтай отырып, қымыздан барынша пайда алуға болады.
Қымыз — қазақ халқының асыл мұрасы ғана емес, денсаулыққа мол пайдасы бар бірегей сусын. Оның құрамындағы табиғи элементтер адамның күш-қуатын арттырып, иммунитетті қолдайды. Заманауи өмірде қымызды күнделікті мәзірге енгізу — денсаулықты нығайтудың тиімді әрі табиғи жолы. Емдік қасиеті дәлелденген бұл сусын әлі де талай ұрпаққа шипа болары сөзсіз.
