Мазмұны
Адам баласы өмірінің әр сәтінде сандармен бетпе-бет келеді. Олар туған күннен бастап мекенжайда, телефон нөмірінде, бағалар мен уақыт көрсеткіштерінде үнемі көзге түседі. Көп жағдайда біз олардың маңызына мән бермейміз, бірақ ежелден бері әр халық сандарға ерекше мән жүктеген. Көпшілік сенім бойынша әр цифра өзіне тән қуатқа ие болып, адамның тағдырына, көңіл күйіне және өмірлік оқиғаларына ықпал етеді. Ғылым мен рационалды ой басым болған заманда да сандардың символдық мәніне деген қызығушылық жойылған жоқ — ол тек жаңа сипат алды.
Сандар неге нышанға айналды
Сандар ежелден тәртіп пен үйлесімділіктің бейнесі ретінде қабылданған. Ежелгі адамдар олар арқылы табиғат құбылыстарын түсіндіруге және айналаны жүйелеуге тырысқан. Уақыт өте келе әр сан белгілі бір ұғыммен байланысып, өзіндік мәнге ие болды.
Сандардың символдық мағынасы әртүрлі салаларда көрініс тапқан:
- дін мен философияда олар үйлесім мен кемелдік ұғымдарын бейнелейді;
- нумерологияда адамның мінезі мен өмір жолын сипаттауға пайдаланылады;
- сәулет пен өнерде симметрия мен тепе-теңдікті қалыптастыруға көмектеседі;
- халық сенімдерінде сәттілік немесе қауіптің белгісі ретінде түсіндіріледі;
- бизнес пен спортта табыс пен мотивацияның нышанына айналады.
Осы бағыттардың әрқайсысы сандардың адам санасындағы рөлінің қаншалықты терең екенін көрсетеді.
Әртүрлі мәдениеттердегі қасиетті сандар
Әлем халықтары сандарды өзінше түсіндірген. Қытайдан Египетке, Үндістаннан Еуропаға дейін әр өркениет цифрларға ерекше мән беріп, оларды қасиетті санаған.
- Қытай мәдениетінде сегіз саны байлық пен молшылықтың символы болып есептеледі. Көп адам телефон нөмірі мен көлік белгісінде осы цифраның болғанын қалайды.
- Ежелгі Египетте үш саны тепе-теңдікті білдірген, ал үшбұрышты пирамида кемелдіктің бейнесі саналған.
- Христиан дәстүрінде жеті саны рухани толықтық пен жарату ұғымымен байланыстырылған, себебі әлем жеті күнде жаратылған деп сенеді.
- Үнді мәдениетінде тоғыз саны даналық пен рухани күштің белгісі саналады.
- Жапон халқында төрт саны сәтсіздік нышаны болып саналады, себебі оның айтылуы «өлім» сөзіне ұқсас, сондықтан бұл санды мекенжай мен қонақүй бөлмелерінде жиі пайдаланбайды.
Бұл мысалдар сандардың мәні тілге, дәстүрге және дүниетанымға тығыз байланысты екенін дәлелдейді.
Күнделікті әдеттегі сандар
Технология дамыған заманда да адамдар сандардан белгі іздеуді тоқтатпады. Олар күнделікті өмірде де түрлі комбинацияларға назар аударады.
- көп адам үйлену немесе маңызды іс бастау күнін «әдемі» датаға сәйкес таңдауға тырысады;
- лотерея билеттерін сатып алғанда өзіне сәтті санды қолданады;
- спортшылар нөмірі сәттілік әкеледі деп санаған форманы киеді;
- көлік иелері нөмір тақтасындағы қайталанатын цифрларға мән береді;
- әлеуметтік желі қолданушылары сағаттағы 11:11 сияқты сәйкестіктерді байқап, оны белгі ретінде қабылдайды.
Мұндай ұсақ әдеттер күлкілі көрінуі мүмкін, бірақ олар адамның өмірде мағына мен үйлесім іздеу қасиетін айқын көрсетеді.
Ғылым мен психология тұрғысынан
Психология тұрғысынан сандарға ерекше мән беру адамға өмірін бақылауда ұстауға көмектеседі. Кездейсоқ сәйкестіктерден заңдылық көру сезімі сенімділік пен тыныштық береді.
- Ғалымдар ми адамның байланыс іздеуге бейім екенін айтады. Бұл құбылыс апофения деп аталады — адам кездейсоқтықтан мән іздейді.
- «Сәтті сандарды» пайдалану адамның мінез-құлқына әсер етеді. Өз сәттілігіне сенген адам батылырақ әрекет етіп, мақсатқа тезірек жетеді.
- Сандардың мистикалық әсері ғылыми тұрғыдан дәлелденбесе де, олардың психологиялық ықпалы бар. Олар өзін сендіру мен ішкі тұрақтылықтың құралына айналады.
Осылайша, сандардың «сиқыры» тылсым күш емес, адамның үйлесім мен тәртіпке ұмтылысының көрінісі.
Сандар бізді күн сайын қоршап тұр және өмірдің әр сәтін реттеп, оған жүйе береді. Олар кездейсоқтыққа мән қосып, болмысты түсінікті етуге көмектеседі. Сандардың «сиқырлы» қуаты көбіне символдық сипатта болғанымен, дәл сол қасиет күнделікті өмірге жұмбақтық пен шабыт сыйлайды.
