Мазмұны
Мода тарихында есімін алтын әріппен жаздырған тұлғалар аз емес, алайда солардың ішінде Кристиан Диор ерекше орынға ие. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Еуропа күйзеліс пен тапшылықтан шаршаған еді, қоғамға жаңа шабыт, нәзіктік және эстетикалық үйлесім қажет болды. Сол кезеңде Диор әлемге үміт сыйлаған және әйел образын жаңаша түсіндірген модельер ретінде танылды. Оның шығармашылығы сән индустриясын түбегейлі өзгертіп, жаңа дәуірдің бағытын анықтады. Диор таланты арқасында сән тек киім емес, өмірге деген сенім мен әсемдіктің көрінісі екенін дәлелдеді.
Балалық шағы және шығармашылық жолдың басталуы
Кристиан Диор 1905 жылдың 21 қаңтарында Францияның Гранвиль қаласында кәсіпкер отбасында дүниеге келді. Болашақ кутюрье балалық шағын өнерге қызығушылықпен өткізді, жиі сурет салып, көркем мәдениетке ынтасын жас кезінен көрсеткен. Алғашында ол суретші болуды армандап, тіпті Пикассо, Брак және Матисс шығармаларын ұсынған шағын галерея ашты. Алайда қаржылық қиындықтар бұл жоспарды жүзеге асыруға кедергі болды.
Мода әлеміне келу бірден бола қойған жоқ. Диор кәсіби жолын сән журналдарында эскиздер жасаудан бастады. Қырықінші жылдары Робер Пике және Люсия Лонг аталған танымал модельерлермен жұмыс істеп, силуэт пен матамен жұмыс істеудің қыр-сырын меңгерді. Сол кезеңде нәзік әрі үйлесімді әйел пішініне деген көзқарасы қалыптасып, болашақта әлемді таңғалдырған стилінің негізі қаланды.
«New Look» стилінің пайда болуы және әлемдік даңқ
Диор шығармашылығының шешуші сәті 1947 жылдың 12 ақпанында орын алды. Сол күні Парижде өткен дебюттік коллекция сән әлемін дүр сілкіндірді. Соғыс жылдарының қатаңдығы мен қарапайымдылығынан кейін кенеттен пайда болған сәнқойлық көпшілікті таңғалдырды. Harper`s Bazaar журналы бұл көрсетілімді «Бұл – революция!» деп бағалады. Кең етекті юбкалар, жіңішке бел, жұмсақ иық сызығы және әсем мүсін әйел сымбатын ерекше айшықтады.
Кристиан Диордың табысының негізгі себептері:
- Әсемдік идеалын түбегейлі жаңарту. Соғыс кезеңінде әйелдерге ыңғайлы және қарапайым киімдер тән болды. Жаңа силуэт нәзіктікке оралуға мүмкіндік беріп, әйелдік сұлулық пен өмір қуанышын қайта жаңғыртты.
- Қымбат маталарды шебер қолдану. Экономикалық қиындықтарға қарамастан, Диор жібек, барқыт және тафта сияқты материалдарды пайдаланды. Бұл сәнге қайтадан салтанат пен талғам идеяларын қайтарды.
- Кесім техникасындағы пішін дәлдігі. Әрбір бөлшекке ерекше көңіл бөлу киімнің денеге мінсіз отыруын қамтамасыз етті. Конструктивтік шеберлігі кейінгі дизайнерлер үшін нағыз өнер мектебіне айналды.
- Психологиялық әсерді сезіну қабілеті. Ол әйелдердің эмоционалдық қажеттілігін түсініп, сәнді өзін-өзі құрметтеудің және ішкі сенімділіктің құралына айналдырды.
Осы коллекциядан кейін Dior әлемге танымал брендке айналды және мәдени феномен мәртебесіне қол жеткізді.
Модалар үйінің дамуы
Dior сән үйі қысқа уақытта халықаралық деңгейге көтерілді. Бренд сән индустриясын жаңа коммерциялық модельге бағыттап, инновациялық тәсілдер енгізді.
Ең маңызды жетістіктері:
- «Miss Dior» хош иісінің шығуы, ол нәзіктік пен талғампаздықтың символына айналды;
- Еуропа және Америка қалаларында бутик желісінің ашылуы;
- Ив Сен-Лоран бастаған жас таланттарды тәрбиелеу;
- аксессуарлар және маталар бағыттарын іске қосу.
Бұл қадамдар Dior сән үйін әлемдік көшбасшы деңгейіне көтеріп, жаңа индустриялық стандарт қалыптастырды.
Әлемдік мәдениетке қосқан үлесі
Кристиан Диор 1957 жылы өмірден өтті. Оның қысқа ғұмыры сән индустриясына орасан зор мұра қалдырды. Шәкірттері оның дәстүрін жалғастырып, талғампаздық эстетикасын одан әрі дамытты. Диордың идеялары сәнді өнер дәрежесіне көтерді және бірнеше ұрпақтың дүниетанымына әсер етті.
Модельердің мұрасын былай сипаттауға болады:
- әйел сымбаты мен нәзіктікті сәнге қайта оралту;
- сән индустриясында сапа, әсемдік және қолөнер шеберлігінің жаңа стандарттарын қалыптастыру;
- маусымдық коллекциялар жүйесін орнату;
- кино, өнер және фотосурет мәдениетіне ықпал ету;
- сәнді жеке тұлғаның өзін-өзі білдіру құралы ретінде түсіндіру.
Кристиан Диор соғыстан кейінгі Еуропаны рухани және эстетикалық тұрғыда қайта жаңғыртқан тұлға болып қалды. Оның стилі әлі күнге дейін әлемдік сәннің дамуын айқындайды және шығармашылықтың шексіз мүмкіндігін көрсетеді. Диор сұлулықтың күші арқылы тарих бағытын өзгертуге болатынын дәлелдеді, ал оның есімі мәңгілік шеберлік пен батыл жаңашылдықпен бірге айтылады.
