Мазмұны
Қазіргі қытай қалаларында қоғамдық кеңістіктер бұрынғыдай тек демалыс орны болып қалмады. Олар тірі мәдениет орталығына айналып, түрлі жастағы тұрғындар осында кездесіп, әуенмен қозғалыс жасап, күнделікті күйбеңнен арылуға мүмкіндік алады. Әсіресе зейнет жасындағы адамдардың кешкі би топтары көзге ерекше түседі. Жол-жөнекей өтіп бара жатқан туристер мен қала тұрғындары шеңберге жиналып, әуен ырғақтарына үйлесімді қозғалып тұрған адамдарды қызығушылықпен бақылайды. Бір қарағанда қарапайым болып көрінетін бұл құбылыстың астарында әлеуметтік, мәдени және психологиялық маңызы аса зор. Сол себептен көптеген бақылаушылар «осы дәстүр неге соншалықты танымал» деген сұрақ қояды.
Дәстүрдің қалыптасу тарихы
Уличный би «гуанчжан у» дәстүрі ел экономикасы қарқынды дамыған тоқсаныншы жылдары кең тарай бастады. Қала өмірі күрделеніп, ұрпақтар арасындағы байланыс әлсіреген кезде үлкендер өздерін оқшау сезінді. Алаңдар мен парктер зейнеткерлер үшін күнде кездесуге және әңгімелесуге қолайлы орта ұсынды. Осылайша адамдар біртіндеп шағын топтар құрып, әуенге билей бастады.
Көптеген жандар зейнетке шыққан соң қозғалыс тапшылығын және эмоциялық жалғыздықты бастан кешті. Қоғамдық би бұл екі қажеттілікті бір уақытта қанағаттандырды. Жаттығулар ешқандай арнайы жабдықты немесе ақша шығынын талап етпейтіндіктен, қатысушылар саны тез артты.
- тұрақты түрде кездесіп, достық байланыстарды дамыту;
- қолжетімді әрі еркін ұйымдастырылатын жаттығулар;
- жаста шектеудің болмауы және тез үйрену мүмкіндігі;
- күн тәртібін жүйелеуге қолайлы жағдай.
Осы негіз қалаушы факторлар қоғамдық би мәдениетінің тұрақты дамуына жол ашып, оны күнделікті өмірдің маңызды бөлігіне айналдырды.
Денсаулыққа пайдасы
Жас ұлғайған сайын қимыл-қозғалысты сақтау айрықша мәнге ие болады. Ритмге сәйкес жасалатын қимылдар буындарды икемді ұстайды, бұлшықеттерді нығайтады және тепе-теңдікті жақсартады. Жүрек жұмысы қалыпқа келіп, қан айналымы күшейеді. Тыныс алу жеңілдеп, жалпы физикалық жағдай тұрақтанады.
Бидің психологиялық әсері де ерекше. Әуен адамды сергітіп, көңіл күйді көтереді, ішкі қысымды азайтады. Қимыл мен эмоция үйлесімі өмірге деген құлшынысты арттырады.
- дене мықтылығының артуы және құлау қауіпінің азаюы;
- жүрек пен тамыр жүйесінің белсенді жұмыс істеуі;
- мазасыздық деңгейінің төмендеуі және эмоционалдық тепе-теңдіктің сақталуы;
- есте сақтау қабілетінің жақсаруы және ойлау жылдамдығының артуы.
Ұдайы қозғалыс денсаулықты бекемдеп, өмір сапасын айтарлықтай жақсартады және ұзақ уақыт бойы өзін белсенді әрі еркін сезінуге мүмкіндік береді.
Физиологиялық және эмоционалдық артықшылықтарды ескере отырып, алаңдағы би қарт адамдардың белсенділігін сақтау мен өмір қуатын арттыруға көмектетін тиімді тәсіл екені анық көрінеді.
Әлеуметтік маңыздылығы
Адамдар би үшін ғана жиналмайды. Негізгі себеп – бір-бірімен араласып, қолдау сезіну. Қимыл үйлесімділігі мен ортақ мақсат өзара түсіністікке жол ашады. Әңгімелесу, тәжірибе бөлісу және көңіл көтеру әлеуметтік байланысты күшейтеді.
- Жаңа таныстықтар мен достық қарым-қатынастардың қалыптасуы. Қатысушылар өздерін шағын қауымдастықтың мүшесі ретінде сезінеді. Ортақ қызығушылық адамдарды жақындастырады, әр кеш жаңа әсер сыйлайды.
- Қалалық өмірге бейімделуді жеңілдету. Зейнетке шыққаннан кейін бос уақыт көбейеді, ал ортақ әуен мен ырғақ күн тәртібін реттеп, қоғамға қажет екендігін сездіреді.
- Қоғамдық тыныштыққа үлес қосу. Энергия позитивті бағытқа жұмсалады. Алаң жылылыққа толы орынға айналып, тату қарым-қатынас қалыптасады.
Әлеуметтік байланыстардың күшеюі қоғамдық би дәстүрін қала мәдениетінің ажырамас бөлігіне айналдырып, адамдарға эмоциялық тірек пен қолдау береді.
Шығармашылық және өзін білдіру мүмкіндігі
Әр қойылым шағын сахналық көрініс секілді әсер қалдырады. Қатысушылар ұнаған әуенді таңдап, қимыл элементтерін еркін үйлестіреді. Киім стилі мен қозғалыс мәнері әр адамның немесе топтың ерекше болмысын көрсетеді. Репетициялар барысында жаңа нұсқалар пайда болып, шығармашылық шабыт оянады.
- музыкалық жанрлардың алуан түрлілігі таңдау еркіндігін береді;
- хореография ой еркіндігін дамытады;
- көрермендердің қолдауы мотивацияны күшейтеді;
- қызығушылық күн сайын арта түседі.
Қатысу адамның өзін бағалау сезімін нығайтып, мәдени өмірге толыққанды араласуға мүмкіндік береді.
Сондықтан алаң биі – ішкі әлемді ашатын қарапайым әрі қолжетімді тәсіл. Ол өмірге жарқын бояулар қосып, әр кешті қуанышқа толтырады.
Экономикалық және мәдени рөлі
Мемлекеттік қолдау бұл құбылыстың тұрақты дамуын қамтамасыз етеді. Белсенді өмір салтын ұстанатын жандар медициналық көмекті сирек қажет етеді, сондықтан қоғамдық бастамаларды қолдау тиімді саналады. Қалалар алаңдарды реттеп, арнайы орындар дайындайды және ұйымдастыру мәселелерін үйлестіреді.
- Қалалық ортаны көркейту. Жөнделген алаңдар мен саябақтар тұрғындар үшін тартымды болып, шағын бизнеске серпін береді. Туристер мұндай жерлерге қызығушылықпен келеді.
- Мәдени сабақтастықты сақтау. Би қозғалыстарында дәстүрлі қытай элементтері заманауи ритммен үндеседі. Жастар үлкендердің өнерін тамашалап, тәжірибесін жалғастырады.
- Отбасылық қарым-қатынастарды нығайту. Туыстар қолдау көрсету үшін жиналады немесе бірге қатысуға шешім қабылдайды. Эмоциялық байланыс жақындасып, өзара түсіністік арта түседі.
Экономикалық тиімділік, мәдени құндылық және әлеуметтік пайда бір арнаға тоғысып, дәстүрдің түбі берік болуына жағдай жасайды.
Алаң биі қытай қоғамындағы үйлесім мен адамгершіліктің символына айналды. Ол денені шынықтырып қана қоймай, жан дүниені байытады, достық пен амандық сезімін күшейтеді және қоғамдық кеңістікті жылылыққа толтырады. Осындай қарапайым бастама арқылы жасы үлкен адамдар өзін қажет әрі қуатты сезінеді, ал қалалар рухани бай әрі өмірге толы ортаға айналады.
