Мазмұны
Америкалық өмір салты еркіндікке, табиғат аясындағы тыныштыққа және жақын адамдармен уақыт өткізудің қарапайым, бірақ мағыналы жолдарына негізделген. Осындай ерекшеліктердің бірі — пикник пен барбекюге деген сүйіспеншілік. Бұл дәстүр тек демалыс үлгісі ғана емес, сонымен қатар елдің мәдениетінің, отбасы құндылықтарының және қоғамдық ынтымақтастықтың көрінісі. Пикник пен отбасылық гриль — АҚШ халқы үшін ортақ естеліктер мен жылы сәттерді бөлісудің символы. Ал олардың тарихы мен дамуы біршама терең әрі қызықты.
Тарихи бастаулары және мәдени ықпалдар
Америкадағы пикник пен барбекю дәстүрі түрлі тарихи, этникалық және географиялық факторлардың ықпалымен қалыптасты. Бұл дәстүрдің түп-тамыры әртүрлі халықтардың ас дайындау тәсілдері мен отбасылық жиналыстарынан бастау алады.
- алғашқы испан зерттеушілері Кариб теңізі аймағындағы тайпалардан етті көмір үстінде баяу қуыру әдісін үйреніп, оны Америка құрлығына жеткізді;
- африкалық құлдар баяу пісіру мен түтінге қақтау тәсілін енгізіп, бұл әдіс оңтүстік штаттарда кең таралды;
- британдық қоныс аударушылар Еуропадағы ашық аспан астындағы тамақтану мәдениетін Американың табиғи жағдайларына бейімдеді;
- жылы климат пен кең дала жерлері далада тағам дайындап, көпшілікпен бөлісуге қолайлы орта қалыптастырды;
- ауылшаруашылық жерлеріндегі көп балалы отбасылар туған күн, мейрам, той сияқты үлкен жиындарды ашық ауада өткізуді әдетке айналдырды.
Осылайша, әртүрлі елдер мен мәдениеттерден келген дәстүрлер бір-бірімен араласып, жаңа — американдық барбекю мен пикник стилін тудырды.
Әр өңірдегі барбекю дәстүрінің дамуы
АҚШ-тың әр аймағында гриль дайындау техникасы мен етті өңдеудің өзіндік ерекшеліктері бар. Бұл өңірлік айырмашылықтар тағам дайындау мәдениетінің өзіндік ерекшелігін көрсетіп қана қоймай, сол аймақтың өмір салтын да сипаттайды.
- Техас. Мұнда сиыр еті — әсіресе қабырға мен төс еті — жиі пайдаланылады. Ет көбіне баяу отта, тұз бен дәмдеуіш қоспалары арқылы пісіріледі. Бұл өңірде барбекю — мақтаныш пен шеберліктің символы.
- Солтүстік Каролина. Мұнда шошқа еті негізгі өнім болып саналады. Әдетте толық шошқа көмірде баяу пісіріледі, ал тұздық ретінде сірке суы мен ащы бұрыш қосылған соус пайдаланылады. Мұндай барбекю шіркеу жиындары мен ауылдық жәрмеңкелерде жиі ұсынылады.
- Канзас-Сити. Бұл қалада еттің түр-түрі қолданылады — сиыр, шошқа, тіпті тауық еті де. Томатқа негізделген тәтті әрі қою тұздықтар қолданылады. Бұл стиль ұлттық жарыстар мен телешоулардың арқасында кең танымал.
- Мемфис. Мұнда көбіне шошқа қабырғасы дайындалады. Көп жағдайда «құрғақ руб» — дәмдеуіш қоспалары етке ысқылап жағылады, ал соус бөлек беріледі. Дәмі ащы әрі бай болады.
Осындай әртүрлі стильдер аймақтық тағам фестивальдері мен аспаздық жарыстардың дамуына ықпал етті.
Пикник пен барбекюдің американдық тұрмысқа ену себептері
Барбекю мен пикниктің танымалдығы тек дәмді тағаммен шектелмейді. Бұл — адамдарды біріктіретін, формалсыз, қарапайым әрі шынайы қатынас құрудың жолы. Мұндай дәстүрлердің кең таралуына себеп болған бірнеше фактор бар:
- достар мен туыстармен еркін және бейресми ортада бас қосуға мүмкіндік береді;
- жайлы, еркін атмосфераны қалыптастырады;
- ет пен көкөністі дайындау тәсілі қарапайым әрі қолжетімді;
- дайындыққа барлық қатысушылар араласа алады, бұл ынтымақтастықты арттырады;
- Тәуелсіздік күні сияқты ұлттық мейрамдармен тығыз байланысты.
Пикниктер мектеп, жұмыс және діни қауымдар үшін де маңызды шараға айналды. Олар оқу жылының аяқталуына, қайырымдылық акцияларына немесе мерейтойларға орай жиі ұйымдастырылады.
Қазіргі заманда дәстүр қалай жалғасып жатыр
Бүгінде барбекю мен пикник дәстүрі жаңа технологиялармен, урбанизациямен және заманауи өмір ырғағымен үндестік тапқан. Бірақ негізгі мәні — бір-бірімен шынайы қарым-қатынас орнату мен ортақ сәттерден ләззат алу — өзгеріссіз қалды.
- қалаларда арнайы жабдықталған демалыс саябақтары мен қоғамдық гриль алаңдары бар;
- супермаркеттерде дайын ет жиынтықтары, көмір және бір реттік ыдыстар ұсынылады;
- қалашықтар мен шағын аудандарда көрші-қолаң жиналып, ашық аспан астында тамақтану әдетке айналған;
- телебағдарламаларда грильге арналған рецепттер мен кеңестер жиі беріледі;
- онлайн платформаларда барбекюге арналған форумдар, бейнелер мен рецепт алмасу белсенді түрде дамып келеді.
Пикник пен грильдің қазіргі көрінісі уақытпен бірге түрленіп отырғанымен, оның өзегі — шынайылық, қарапайымдылық және бірге болу сезімі — сол күйінде сақталып отыр.
АҚШ-тағы барбекю мен пикник дәстүрі — жай ғана тағам дайындау тәсілі емес, бұл – адамдар арасындағы байланысты нығайтатын, ұлттық рух пен ортақтықты бейнелейтін мәдени ритуал. Ашық аспан астында бір үстел басына жиналу — достықтың, жақындықтың және шынайы жылулықтың көрінісі. Сандық дәуірде де америкалықтар табиғат аясындағы бірлескен демалысты өмірдің ең мәнді сәттерінің бірі ретінде бағалайды.
