Ұлы ойшылдар мен қоғам қайраткерлері артында тек іс-әрекет емес, ұрпаққа рух беретін сөздер де қалдырады. Түрсынжан Шапай – терең мағыналы, өмірлік тәжірибеге негізделген ойларын ортаға салған көрнекті тұлға. Оның айтқан сөздері көбінесе адам болмысына, өмірдің мән-мағынасына қатысты болумен ерекшеленеді. Бұл мақалада оның ең белгілі дәйексөздері мен сөз тіркестері ұсынылып, олардың астарындағы мағынаға қысқаша тоқталып өтеміз.
«Адамның шынайы күші – төзімділігінде және кешірімге бейімдігінде.»
Бұл сөздер ішкі тепе-теңдік пен рухани тұрақтылықтың маңыздылығын айқындайды. Түрсынжан Шапай нағыз күштің физикалық қуатта емес, сабырлық пен жүректің кеңдігінде екенін еске салады. Қазіргі қоғамда кешірімге икемділік қарым-қатынасты жақсартып, жан-жақты үйлесім орнатуға септігін тигізеді.
«Білімнің пайдасы – оны қолданғанда ғана көрінеді.»
Бұл дәйексөз білімнің практикалық құндылығын алға тартады. Қоғамға пайдалы болу үшін үйренген нәрсені іс жүзінде пайдалану маңызды. Мұндай ой оқу мен тәжірибені қатар алып жүруге талпындырады.
«Мақсатқа әр қадам – өзіңмен күрестің жеңісі.»
Бұл сөздер адамның ішкі жанжалдары мен қорқыныштарын жеңуге бағытталған. Түрсынжан Шапай арманына жету үшін өзімен күресудің маңыздылығын атап көрсетеді. Мұндай көзқарас мотивацияны сақтап, табандылықты арттырады.
«Бірлікте ғана халықтың шынайы күші мен даналығы болады.»
Бұл ой ұжымдық сана мен қолдаудың маңызын көрсетеді. Тек бірге болғанда ғана елеулі өзгерістерге қол жеткізуге, ұлттық құндылықтарды сақтауға болады. Бұл сөздер ынтымақ пен құрметке шақырады.
«Шынайы байлық – дүние-мүлікте емес, жүректің байлығында.»
Түрсынжан Шапай бұл сөздер арқылы рухани құндылықтарды материалдық игіліктен жоғары қойғанын білдіреді. Нағыз қанағат – ішкі дүниені дамыту мен ізгі істерден тұрады. Мұндай ұстаным өмірлік басымдықтарды қайта қарауға түрткі болады.
Түрсынжан Шапайдың дәйексөздері рухтандырып, ойлануға шақырады. Олар төзімділікке, өмірлік тәжірибені іске асыруға, өзін жетілдіруге және өзара түсіністікке үндейді. Бұл сөздер өз күшіне сенуді нығайтып, әлеммен үйлесімді өмір сүруге септеседі. Әрбір дәйексөз адам өміріндегі терең шындықтарды бейнелейді. Мұндай сөздер қиын сәттерде сенімді тірек болып, ішкі рухты күшейтеді.
